Poniedziałek Wielkanocny to drugi dzień świąt Zmartwychwstania Pańskiego.
W Kościele trwa oktawa wielkanocna. Jak podkreśla oj. Sebastian Matecki rzecznik prasowy Jasnej Góry – jest to przedłużenie i kontynuacja Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego aż do Niedzieli Miłosierdzia Bożego.
W liturgii każdy dzień jest uroczystością Zmartwychwstania. Drugi dzień Świąt Wielkanocnych to w wielu domach liczne tradycje - psikusy, dyngusy, zbieranie w czasie odwiedzin jajek wielkanocnych.
Ksiądz doktor Jarosław Grabowski - nowy Redaktor Naczelny Tygodnika Katolickiego "Niedziela" podkreśla, że pielęgnowanie tradycji buduje przyszłość.
Pierwszy dzień świąt oznaczał chłostanie zielonymi gałązkami co miało dawać witalność i zdrowie. Dyngus to polewanie się wodą, która dla górali miała moc oczyszczania i budzenia do życia.
Dziś polewanie ma charakter zabawy, dawniej było też wyznacznikiem atrakcyjności panny na wydaniu - ta którą chętnie polewano uchodziła za atrakcyjną, mówi żywiecka folklorystka Jadwiga Jurasz:
U górali wiślańskich śmiergusty zaczynały się już po północy - nierzadko wchodzono do chałup, panny wyciągano spod pierzyny i serwowano kąpiel przy studni lub korycie.
Polewający musieli w każdym przypadku wymyślić sposób na dostanie się do zamkniętej przecież chałupy.
— Polewano panny bardzo solidnie ale było to atrakcją dla obu stron – mówi etnograf Małgorzata Kiereś z Muzeum Beskidzkiego w Wiśle:
Panna najsolidniej polana w śmiergusty uchodziła za najbardziej atrakcyjną. W dostaniu się harcowników do domu często skrycie pomagali sami gospodarze. A polewanie wodą, zawsze zimną, miało dawać zdrowie, siłę i energię do życia.
Tzw. śmiergusty to tradycja kultywowana w rejonie Trójwsi od pokoleń a polewanie wodą panien jest nadal kultywowane, mówi Elżbieta Legierska Niewiadomska z Gminnego Ośrodka Kultury w Istebnej.
Dzisiaj w Lany Poniedziałek, niestety oblewamy już wodą nie na zdrowie lub zdobycia względów, ale żeby kogoś zmoczyć od stóp do głów, po prostu dokuczyć. Jednak tradycje nie mogą przesłaniać istoty świętowania Wielkanocy - czyli Zmartwychwstania Chrystusa. Tradycje wzbogacają formą treść świąt ale nie mogą zastępować ich istoty - zaznacza Redaktor Naczelny "Niedzieli".
Świąteczny numer "Niedzieli" podejmuje tę tematykę, próbując wyjaśnić czym jest Zmartwychwstanie i na ile dotyczy ono każdego człowieka.
Autor: Jarosław Krajewski, Zdzisław Makles, Andrzej Ochodek/ml/
