101 lat temu - 11 listopada 1918 roku - Polska odzyskała niepodległość. Po 123 latach zaborów nasz kraj ponownie pojawił się na mapie Europy. W tym dniu zakończyła się także I wojna światowa, jedna z najbardziej krwawych w dziejach. W jej wyniku upadły trzy europejskie mocarstwa, które wcześniej dokonały rozbioru Polski, a zwycięskie państwa ententy zaaprobowały plan utworzenia niepodległego państwa polskiego.
11 listopada Rada Regencyjna, utworzona przez dwóch byłych zaborców - Austrię i Niemcy - przekazała naczelne dowództwo wojsk polskich Józefowi Piłsudskiemu, który dzień wcześniej przyjechał do Warszawy z Magdeburga, gdzie był więziony przez Niemców. Przyjazd Piłsudskiego, który w oczach większości Polaków uchodził za symbol walki z zaborcami i za jedynego polityka godnego stanąć na czele odradzającej się Polski, stał się wezwaniem do rozbrajania Niemców i organizowania administracji polskiej.
14 listopada Rada Regencyjna powierzyła Piłsudskiemu także władzę cywilną. 16 listopada Naczelnik Państwa wysłał telegram do państw zachodnich, w którym zawiadamiał o powstaniu niepodległej Polski, obejmującej wszystkie wyzwolone ziemie.
Na pamiątkę wydarzeń z 1918 roku - 11 listopada obchodzone jest Narodowe Święto Niepodległości. Jednak 11 listopada jako dzień odzyskania niepodległości jest datą umowną. W pierwszych dniach listopada 1918 roku w poszczególnych częściach Polski istniały różne ośrodki władzy.
W Cieszynie od 19 października 1918 roku działała Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego, w Krakowie 28 października powołano Polską Komisję Likwidacyjną, w nocy z 6 na 7 listopada w zajętym kilka dni wcześniej Lublinie powołano Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej, którego premierem został Ignacy Daszyński.
Istniejące w pierwszych dniach niepodległości Polski ośrodki władzy podporządkowały się Józefowi Piłsudskiemu, który stał się rzeczywistym przywódcą tworzącego się państwa polskiego.
Listopad 1918 roku był dopiero początkiem budowy niepodległej Polski i początkiem walki o jej granice, które kształtowały się w kolejnych latach między innymi w czasie powstania wielkopolskiego, trzech powstań śląskich i wojny polsko-rosyjskiej.
Budowę państwa polskiego przerwał wybuch II wojny światowej 1 września 1939 roku, która po raz kolejny zmieniła oblicze Europy.
/iar/mm/