Radio Katowice
Radio Katowice / Każdemu damy radę - magazyn poradniczy
Ekspert radzi: Jak dbać o mózg?
15.03.2023
14:43:00

Mózg, to ukryty pod trzema płaszczami ochronnych błon plastyczny organ, który przetwarza docierające do nas różnego rodzaju bodźce: obrazy, dźwięki, ruchy, dotyk.

Selekcjonuje je bez przerwy, zachowując ważne dla nas informacje a niepotrzebne ignoruje. Reguluje podstawowe procesy biologiczne, takie jak oddychanie, sen czy głód. Pod wpływem nowych doświadczeń czy wyzwań potrafi zreorganizować swoje struktury.

Jak dbać o ten istotny organ i pomóc mu sprawnie funkcjonować? Co mózg lubi a czego nie? – w Europejskim Dniu Mózgu wyjaśnia neurolog Szymon Gacek, z Powiatowego Szpitala w Zawierciu.

Nasz mózg się ciągle rozwija. Nasze zmieniające się życie dostarcza wielu stymulacji, co powoduje, że mózg ma wciąż nowe możliwości rozwoju. Mózg nie lubi wielu rzeczy, przede wszystkim sytuacji, w których przebywa w notorycznym stresie. Wtedy podwyższają się stężenia niektórych hormonów, niektóre paradoksalnie spadają, to wszystko doprowadza do sytuacji, w których mózg jest przemęczony. Po dużym wysiłku intelektualnym każdy z nas czuje się tak samo zmęczony jakby przebiegł maraton.  Mózg przestaje rosnąć i przestaje dojrzewać w wieku 20-25 lat. Po 40. roku życia następuje powolny spadek ilości neuronów i masy mózgu, ale temu możemy zapobiegać.

Dieta

Mówi się, że dieta śródziemnomorska jest najlepszym rozwiązaniem. Jako, że jestem neurologiem, nie mogę nie wspomnieć o tym czym jest dieta ketogenna -jest to dieta lecznicza, dieta która powinna być używana tylko rozważnie i pod dyktandem dietetyka. Jest to dieta optymalna dla naszego mózgu i gorąco ją polecam, ale tylko pod kontrolą specjalisty.

Sen

Jest bardzo ważny. Potrzeba ilości snu zmniejsza się wraz z wiekiem. Dzieci potrzebują kilkunastu godzin snu a starsze osoby już po 4-5 godzinach snu czują się wypoczęte. Niezależnie od tego, spokojny sen kilkugodzinny, nieprzerwany, jest niezbędny do tego żeby przede wszystkim mózg się zregenerował. Niezmiernie ważne dla naszego mózgu jest to aby ten sen był nieprzerwany, by engramy pamięci z pamięci krótkotrwałej przeszły do hipokampa i utrwaliło się wszystko to co zapamiętaliśmy w ciągu dnia.

Kondycja fizyczna

To chyba najważniejsza rzecz, która jest zależna od nas. Człowiek musi spać więc prędzej czy później zaśnie. Musi jeść więc prędzej czy później będzie musiał spożywać pokarmy. Natomiast wysiłek fizyczny to jest rzecz, którą albo lubimy, albo nie lubimy. Zwróćmy uwagę, jak fajnie czujemy się nawet po niewielkim, trzydziestominutowym spacerze. Dzieje się tak dlatego, że wydzielają się endorfiny czyli hormony szczęścia. Mózg to nie tylko elektryczność, nie tylko neurony, i połączenia neuronalne, i przechodzące impulsy nerwowe. Mózg to przede wszystkim sieć receptorów dla różnego rodzaju rodzajów hormonów, które zwiększają lub zmniejszają swoje stężenie w określonych miejscach, dając nam chociażby satysfakcję po fajnym wysiłku po którym czujemy się odprężeni. Mógłbym wymienić jeszcze kilka czynności, które możemy wykonywać, jak chociażby seks na przykład, oksytocyna, wazopresyna, odprężenie, rozluźnienie - to odczuwamy w mózgu.

Używki

Paracelsus, jeśli dobrze pamiętam, powiedział, że dawka czyni truciznę. Nie wiem czy państwo wiecie, ale wypicie jednorazowo w ciągu godziny 12 litrów wody może spowodować śmierć człowieka wskutek pewnych zmian elektrolitowych w naszym organizmie. Używki szkodzą. Nikotyna - bezwzględnie przeciwwskazana nie tylko dla mózgu, nie tylko miażdżyca mózgu, nie tylko zwiększone ryzyko zwału mózgu czyli udaru mózgu, ale to także miażdżyca we wszystkich innych częściach naszego ciała. Alkohol - w nadmiarze. Narkotyki - bezwzględnie przeciwwskazane.

Woda

Składamy się prawie w 70% z wody. Nasz mózg w ponad 80% składa się z wody. Każde odwodnienie naszego organizmu będzie powodować, chociażby bóle głowy. To jest klasyczny mechanizm odwodnienia na przykład po przedawkowaniu alkoholu, czyli popularny kac.

Stymulacja mózgu

O wysiłku fizycznym już wspomniałem. Każdy przed kim czeka duży wysiłek: egzamin albo konieczność długotrwałej nauki, powinien wiedzieć żeby przede wszystkim uczyć się partiami, czyli góra 40-45 nauki i 15 minut przerwy w trakcie której nie sięgamy po komórkę albo nie włączamy iPada żeby obejrzeć kolejny kawałek serialu, tylko wstajemy, wykonujemy klika przysiadów, otwieramy okna. Druga sprawa, to zmiana trybu życia, czyli jeżeli wykonujemy jedną czynność zbyt długo, monotonnie -mówiąc kolokwialnie- nasz mózg wyłącza się. Stymulujmy się ciągle. Ja na przykład kiedy rano jestem mocno zaspany i jadę do pracy staram się zapamiętywać -wiem, że to brzmi dziwnie- numery rejestracyjne samochodów, które jadą przede mną i przyjeżdżam do pracy z mózgiem już tak wystymulowanym, że jestem gotowy do bardzo wytężonej pracy przez osiem godzin w szpitalu. Każda sytuacja, która jest dla naszego mózgu nietypowa (choćby sztuka i oglądanie jakiś pięknych przedmiotów, czy zaparzenie aromatycznej herbaty, oglądanie jej koloru, zachwycanie się zapachem), stymulowanie się różnymi bodźcami: wzroku, węchu, smaku, to wszystko powoduje, że nasz mózg się regeneruje i ciągle stymuluje się. Ilość neuronów nie wzrasta, wręcz przeciwnie po 40. roku życia tracimy około 10 000-100 000 dziennie neuronów, ale chodzi o stymulowanie połączeń między neuronami, które nam zostają.






Radio Katowice / Audycje / Każdemu damy radę - magazyn poradniczy
Każdemu damy radę - magazyn poradniczy
 
 
 
 


Każdemu damy radę to program, w którym specjaliści z różnych dziedzin podpowiadają, jak rozwiązywać problemy związane z przepisami, pracą, domem i rodziną.

Jakie mamy prawa i jakie obowiązki? Jak dbać o zdrowie i bezpieczeństwo najbliższych? Jak rozsądnie wydawać pieniądze i nie dać się oszukać? Jak dbać o samochód, ogródek i domowe zwierzęta?

Proste i przystępne odpowiedzi na te i inne pytania w Polskim Radiu Katowice.

Można także do nas pisać: damyrade@radio.katowice.pl.

Zobacz także Każdemu damy radę - magazyn poradniczy

Autopromocja
Kontakt

Polskie Radio Regionalna Rozgłośnia w Katowicach
Radio Katowice SPÓŁKA AKCYJNA w likwidacji
ul. Ligonia 29, 40-036 Katowice
tel. +48 32 2005 400, fax +48 32 2005 581
e-mail: sekretariat@radio.katowice.pl
NIP 634-00-20-312
konto: ING BSK SA O/Katowice
IBAN: PL 57 1050 1214 1000 0007 0006 0692
Kod BIC (Swift): INGBPLPW
Redaguje zespół: Redakcja Nowych Mediów
tel. +48 32 2005 525, +48 32 2005 487
e-mail: radio@radio.katowice.pl

Copyright © by Polskie Radio Regionalna Rozgłośnia w Katowicach Radio Katowice SA