Tytuł: Co robisz, jak niy musisz robić?
J: Cześ Iwōna!
I: No, hej!
J: Na ôstatni lekcji my gŏdały ô fachach. Pamiyntŏsz?
I: Ja, pamiyntōm. Był grubiŏrz i grubiŏrka, baniŏrz i baniŏrka, aptykŏrz i aptykŏrka, i przedŏwaczka, i
Ty rechtōrka, i jŏ redachtōrka, nō i klangor :)
J: Dobre!!! Mŏsz spamiyńć! Ôni wszyjscy robiōm na beztydziyń swoje rostomajte rzeczy, ale my sie
pogŏdōmy dzisioj, co robiymy w niydzielã abo we feryje.
I: Acha, to jes ciekawsze, fajniejsze.
J: Niydŏwno skończyło sie lato. Kaj żeś bōła bez lato?
I: Jŏ? Nad morzem, o! przepraszam nad morzym.
J: A coś tam robiyła?
I: Opalałam się i kąpałam. Niy wiym, jak to pedzieć po ślōnsku.
J: Ôpŏlałach sie i kōmpałach.
I: Ôpŏlałach sie i kōmpałach.
J: Pamiyntej, jak gŏdŏsz ô czymś, co było dŏwnij, to do piyrszyj persōny mŏsz kōńcōwkã: -ch abo -
ach, jak żeś je baba: ôpŏlałach, kōmpałach, czytałach, szkryflałach.
I: Acha! Czytałach, szkryflałach i poradziłach szkryflać ślōnske szkryfy. Ja?
J: Nō, ja. A co robisz na jor?
I: Ooo! Pamiyntōm. Na jor warzã ańtopf :) Ale go niy jym abo mało jym, coby w lato fajnie
wyglōndać… Ja sie bydã kōmpać :)
J: Nōōō, coby wlyźć we badykostium. Ha ha.
I: Badykostium to jes taki kostium, co sie w nim kōmpiã?
J: Ja! Richtig! A co żeś jeszcze robiyła na jor?
I: Dużo biegałam. Biegałach?
J: Lepij bydzie pedzieć lŏtałach.
I: Dużo lŏtałach. Coby wlyźć w badykostium.
J: I co? Wlazłaś?
I: Ja. Wlazłach! I byłach fest rada. Dobrze to pedziałach?
J: Superdobrze. Jŏ ci już gŏdałach, co mŏsz grajfkã do ślōnskigo!!
I: Dziynkujã. A muszã pedzieć, że musiałach dużo lŏtać. Bo trochã tustego mioł mój brzuch.
J: W synsie Twój bebech :)
I: Nō.
J: A skōnd Twōj bebech mioł tuste?
I: No bo… w poprzednim roku
J: Łōńskigo roku
I: No bo łōńskigo roku jesienią…
J: Na podzim.
I: No bo łōńskigo roku na podzim ino spałach i patrzałach na telewizor…
J: Nō, ja. To prostŏ drōga do tustego bebecha. Toż trzim sie i latoś lŏtej już terŏzki. Niy czekej na jor!
GRAMATYKA
Język śląski ma specyficzną końcówkę dla czasu przeszłego w 1. osobie liczby pojedynczej. To końcówka -ch – jest ona pozostałością po prasłowiańskim czasie przeszłym prostym, zwanym aorystem. W języku polskim w czasie przeszłym w 1. osobie mamy końcówkę -m, która pochodzi z dawnego czasu przeszłego złożonego. Czyli po polsku czytałam, po śląsku czytałach, po polsku czytałem, po śląsku czytołch, czytołech, czytołżech.
Nowy cykl audycji w Radiu Katowice. Iwona Kwaśny, dziennikarka, Zagłębiaczka, postanowiła uczyć się śląskiego, ale tak, jak języka obcego. Na lekcje, a w zasadzie na "Korki ze śląskiego" zapisała się do znakomitej profesorki, językoznawczyni Jolanty Tambor z Uniwersytetu Śląskiego, dla odmiany rodowitej Ślązaczki. Co tydzień inna lekcja i inny temat, do którego dołączamy tekst dialogu i instrukcję gramatyczną, w opracowaniu prof. Jolanty Tambor. Audycje realizuje Krzysztof Kiczek.
