Chrześcijanie obrządków zachodnich na całym świecie obchodzą Boże Narodzenie.
To jedno z dwóch najważniejszych świąt w roku. Jest pamiątką narodzin Chrystusa w Betlejem, dzisiejszym palestyńskim mieście, położonym niedaleko Jerozolimy.
Uroczystość Narodzenia Pańskiego poprzedza Wigilia 24 grudnia. W tradycji chrześcijańskiej jest to święto upamiętniające narodziny Jezusa Chrystusa, człowieka i Boga. Noc, w którą Jezus przyszedł na świat, uznaje się za szczególną, ponieważ Bóg objawił się jako małe i bezbronne dziecko, a w jego majestat uwierzyli prości ludzie - pasterze czuwający przy stadach.
List apostolski papieża Franciszka "Admirabile signum", czyli "Godny podziwu" przywołał w homilii podczas pasterki metropolita katowicki arcybiskup Wiktor Skworc. Nabożeństwo odbyło się w Archikatedrze Chrystusa Króla w Katowicach. Jak podkreślił arcybiskup, list stanowi poparcie dla tych wszystkich, którzy przed świętami przygotowują stajenki, które następnie umieszczają w miejscach publicznych. Zdaniem Wiktora Skworca jest to odważne wyznanie wiary. Metropolita dodał, że Bóg zawsze przekracza nasze schematy. Po mszy w stajence znajdującej w katowickiej świątyni umieszczono figurkę nowonarodzonego Jezusa.
W wielu kościołach ewangelickich - m.in. w Kościele Jezusowym w Cieszynie dziś o świcie odbyły się świąteczne Jutrznie. "Szukaj pokoju i dąż do niego" - te słowa Psalmu to hasło tego roku w kościele ewangelickim, szczególnie ważne w czasie Świąt Bożego Narodzenia - mówi biskup diecezji katowickiej Marian Niemiec.
#audio
Tradycyjnie, 25 grudnia w południe, papież Franciszek wygłosi orędzie bożonarodzeniowe.
Papież udzieli uroczystego błogosławieństwa "Urbi et Orbi" z loggii Bazyliki Watykańskiej na placu św. Piotra. Pierwsze oficjalne obchody świąt Bożego Narodzenia odbywały się w pierwszej połowie IV wieku, po wybudowaniu bazyliki Narodzenia Pańskiego w Betlejem.
W wigilię święta wierni przybywali na betlejemskie Pole Pasterzy, by całą noc czuwać w bazylice wzniesionej nad Grotą Narodzenia. Tam, w nocy uczestniczono we mszy świętej, którą później nazwano "pasterką", w nawiązaniu do ewangelicznej opowieści o pasterzach, którzy jako pierwsi oddali pokłon nowonarodzonemu Chrystusowi. Tak zaistniała pierwsza wigilia i pasterka.
Pierwszy dzień świąt bożego narodzenia to u dawnych górali był czas domu, mówi wiślańska etnograf Małgorzata Kiereś.
W gronie najbliższej rodziny lub samotnie cieszono się z narodzin małego Jezuska, czcząc ten moment modlitwami lub śpiewem:
#audio
W pierwszy dzień świąt wedle dawnej wiślańskiej tradycji nie można było sprzątać ani obierać ziemniaków. Dzieciom nie wolno było biegać ani wychodzić z domu. Drugi dzień natomiast, czyli świętego Szczepana, to już był czas odwiedzin zwanych połazami, zabaw i biesiadowania.
W 335 roku świętowanie Bożego Narodzenia dotarło z Betlejem do Rzymu, a potem do innych krajów.
Świętom Bożego Narodzenia towarzyszą liczne zwyczaje i tradycje. Należą do nich: uroczysta wieczerza wigilijna, dzielenie się opłatkiem, strojenie choinki, szopka betlejemska, śpiewanie kolęd oraz obdarowywanie prezentami na pamiątkę św. Mikołaja, biskupa Miry. Podarunki - w zależności od regionalnej tradycji - przynosi: w Polsce centralnej - Święty Mikołaj, w Wielkopolsce, na Pomorzu Zachodnim, Kaszubach i Kujawach - Gwiazdor, w Małopolsce - Aniołek, a na Górnym Śląsku - Dzieciątko Jezus.
W Kościołach, które celebrują liturgię według kalendarza juliańskiego, głównie Cerkiew greckokatolicka i Kościół prawosławny, Boże Narodzenie przypada 7 stycznia. Początkowo obchody Bożego Narodzenia w Betlejem miały miejsce 6 stycznia, dopiero później - 25 grudnia. Według księdza Józefa Naumowicza, badacza zajmującego się wczesnym chrześcijaństwem, 25 grudnia najlepiej oddaje symbolikę Bożego Narodzenia, rozumianego jako "światłość, która przenika ciemności". Łączy się to z astronomicznym zjawiskiem przesilenia zimowego, przedstawianego jako zwycięstwo dnia nad nocą. W czasach rzymskich uznawano, że następuje ono 25 grudnia. Według współczesnych wyliczeń wiemy, że przesilenie zimowe przypada 21 lub 22 grudnia. Z kolei, uwzględniając przekazy Nowego Testamentu, należy przyjąć, że poczęcie Chrystusa dokonało się 25 marca - obecnie jest to uroczystość Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny - stąd narodzenie przypada 9 miesięcy później, czyli 25 grudnia. Nie jest znany rok narodzin Chrystusa. Po wielu badaniach bibliści uznali, że Jezus przyszedł na świat między 8-mym a 6-tym rokiem przed naszą erą, czyli w latach 746-748 roku według kalendarza rzymskiego. Było to za panowania cesarza Oktawiana Augusta. W Ewangeliach też nie znajdziemy dnia ani miesiąca narodzin Jezusa. Tradycja Kościołów Wschodu i Zachodu przyjmuje, że wydarzyło się to zimą.
Autor: Jarosław Krajewsk/iar/ml/
