25 listopada rusza kampania "16 dni przeciwko przemocy ze względu na płeć". Wiele obiektów użyteczności publicznej, w tym katowicki Spodek, zostaną podświetlone na pomarańczowo. Ten kolor przypomina, że każdy z nas ma obowiązek stawać w obronie praw człowieka, wyrażać niezgodę na przemoc i dyskryminację.
Czym jest przemoc? Jak ją rozpoznać? Jak się przed nią bronić? Gdzie ją zgłaszać? - radzi Liliana Krzywicka, psycholożka, terapeutka i kierownik Ośrodka Interwencji Kryzysowej.
Jeżeli ktokolwiek źle nas traktuje, obraża nas, używa wobec nas wyzwisk, szantażuje nas, grozi, jeżeli ktoś nas popycha, uderza, to tego rodzaju zachowania nazywamy przemocą. Można nie uświadamiać sobie, że jest się osobą, która jest źle traktowana czy doznaje przemocy. Na przykład wiele kobiet nie identyfikuje przemocy seksualnej żyjąc w przekonaniu, że seks jest obowiązkiem kobiety, że nie ma gwałtów w małżeństwie. Mówimy o przemocy w bliskich związkach, o przemocy w rodzinie. Kobiety często tłumaczą swoich mężów. Gros ofiar przemocy, tak naprawdę, wierzy w swoją winę. Dopóki człowiek czuje się winny, nie będzie szukał pomocy. Jeżeli mówi, może gdybym się nie odezwała, może gdybym była bardziej na czas, czy gdybym czegoś tam nie zrobiła, czy zrobiła, to pewnie on by się nie zdenerwował, to wtedy nie doszłoby do takiego incydentu. Jest bardzo ważną rzeczą, że niezależnie od tego jak to wygląda, to nikt nie ma prawa traktować nas w sposób poniżający, odbierający nam szacunek, nie mówiąc już o fizycznym biciu, popychaniu czy szarpaniu. Trzeba wyraźnie powiedzieć stop przemocy. Człowiek ma prawo powiedzieć, że „nie pozwolę sobie na takie traktowanie” a równocześnie w inny sposób trzeba się nauczyć wywierać wpływ.
Kiedy mówimy „przemoc” głównie mamy na myśli przemoc fizyczną. Taki jest stereotyp. Często ludzie mówią, „jak nie ma śladów, to nie ma przemocy”. Ona się głównie kojarzy z przemocą fizyczną, czyli z biciem, maltretowaniem. Przemoc to jest cały repertuar zachowań, który narusza czyjeś prawa. Żeby szukać pomocy nie trzeba udowadniać przemocy. Jedynym dowodem nie są obrażenia. Musimy pamiętać, że nie ma zgody na przemoc, na złe traktowanie w jakimkolwiek aspekcie, jeżeli ktoś narusza moje prawa. O przemocy mówimy wtedy kiedy ktoś intencjonalnie, świadomie to robi, że to jest zachowanie umyślne. Na przykład nie pozwala i utrudnia nam realizację różnych pasji, ale i dostępu do pracy, do różnych dóbr. Przemoc przejawia się w bardzo różny sposób. Ludzie wiedzą, że coś jest nie tak, a nie zawsze nazywają to przemocą. Częściej kojarzą to też z krzywdą, czyli mają poczucie że są krzywdzeni. To jest istotną sprawą bo to jest coś z poziomu emocji. Ofiary rzadko występują w swojej obronie bo nie jest łatwo bronić się przed kimś kto jest silniejszy i przed kimś od kogo zależę w jakimś aspekcie, czy finansowym, czy mieszkaniowym, czy emocjonalnym, czy dlatego że jest się po prostu słabszym. Nie jest to taka prosta sprawa. Zwykle ta przemoc osiąga taki rodzaj szkód i krzywd, że człowiek czasem nie widzi wyjścia. Musimy pamiętać, że do ujawnienia przemocy często dochodzi przypadkowo, że nie zawsze osoby przychodzą, zgłaszają się, ale że inni zareagują.
Przemoc pojawia się tam gdzie istnieją pewne zależności. Tam gdzie jest przestrzeń stosunków interpersonalnych ona jest nie do uniknięcia, jest też trochę regulatorem wzajemnych stosunków. Musimy pamiętać, że mówimy o takich formach przemocy, które być może każdy z nas stosuje. Świat się nie dzieli na ludzi, którzy nie stosują przemocy i którzy stosują przemoc. Tylko, że nie wszyscy wyrządzają poważne szkody, nie ranimy tak swoich bliskich żeby z tego wynikały poważne konsekwencje dla nich, i być może nie wszyscy łamiemy prawo.
Od 2010 roku w Polsce mamy ustawę o przeciwdziałaniu przemocy rodzinie, która właściwie wyznacza ramy sytemu przeciwdziałania przemocy rodzinie. Tego rodzaju zachowania zgłaszamy na policję, w każdym komisariacie, w prawie we wszystkich powiatach działają ośrodki interwencji kryzysowej, które udzielają pomocy osobom doznającym przemocy zarówno tej psychologicznej, jak i wsparcia, interwencji kryzysowej, ale też pomocy prawnej i terapeutycznej.
Na podstawie rozmowy B. Tomanek – M. Barasińska
Każdemu damy radę to program, w którym specjaliści z różnych dziedzin podpowiadają, jak rozwiązywać problemy związane z przepisami, pracą, domem i rodziną.
Jakie mamy prawa i jakie obowiązki? Jak dbać o zdrowie i bezpieczeństwo najbliższych? Jak rozsądnie wydawać pieniądze i nie dać się oszukać? Jak dbać o samochód, ogródek i domowe zwierzęta?
Proste i przystępne odpowiedzi na te i inne pytania w Polskim Radiu Katowice.
Można także do nas pisać: damyrade@radio.katowice.pl.
