Radio Katowice
Radio Katowice / Każdemu damy radę - magazyn poradniczy
Ekspert radzi: Problemy z prawidłowym napięciem mięśniowym u dzieci
09.03.2023
11:15:00

Jakie objawy mogą wskazywać, że dziecko ma problemy z prawidłowym napięciem mięśniowym? Na co zwrócić uwagę? Jakie są przyczyny nieprawidłowości? Czy można je wyleczyć? – radzi fizjoterapeuta dziecięcy Sławomir Morel.

Dwie główne grupy zaburzenia napięcia mięśniowego to: obniżone (hipotonia) i wzmożone (hipertonia). W obu tych przypadkach napięcie centralne (w osi kręgosłupa, w rejonie miednicy, brzucha itd.) jest nieodpowiednie. Organizm ma dwie możliwości. Jedna jest taka, że będzie się bronił i spróbuje skompensować brak tego prawidłowego napięcia w rejonie centralnym ciała w innych rejonach, najczęściej to nóżki, rączki, kark, plecy itd. Drugie wyjście jest takie, że organizm „powie” sobie O.K., nie będę się nadwyrężać i wtedy mówimy o tych dzieciach często, że są leniuszkami, że nie są zbyt aktywne.

U noworodków czy niemowląt można zaobserwować, że dzieci się prężą w wielu różnych sytuacjach, przy karmieniu, czy przy spaniu, zasypianiu, nie chcą leżeć na brzuchu. Rodzic mówi, że ma wrażenie, że dziecko układa ciało w literę C, czyli wygina się w bok, w łuk, w jedną bądź w drugą stronę. To są najczęstsze przykłady nieprawidłowego napięcia mięśniowego. Zaniepokoić mogą też: duży niepokój u dziecka, duża płaczliwość, problemy ze snem, problemy z karmieniem, ulewania, zaparcia, kolki.  To są najczęstsze dolegliwości dodatkowe. Wydaje się, że nie są związane, a tak naprawdę często stanowią główny problem zaburzeń napięcia mięśniowego.

Czasem zaburzenia nie są zdiagnozowane w bardzo wczesnym wieku dziecka, dopiero w okresie przedszkolnym czy szkolnym, gdy rodzice zauważają, że dziecko nie rozwija się prawidłowo. Takimi objawami mogą być m.in. tzw. „gołębi chód”, siad w literę W, koślawe stopy i kolana. Dziecko zdziera krzywo buty i co chwilę trzeba je wymieniać, albo dziwnie układa nogę, albo potyka się przy bieganiu. Wydęty, wypięty brzuszek. Odstające łopatki. Mówimy o pojedynczych problemach, ale one tworzą jedność. Nigdy nie ma jednej, pojedynczej wady postawy czy jednego problemu, który jest lokalny w ciele i obejmuje na przykład tylko kolana czy stopy. Zawsze odnosimy wszystko do całej postawy bo człowiek jest skomplikowaną „konstrukcją” i każdy element, mniej lub bardziej, jest połączony z innym. Im dłużej taki element przebywa w jakimś negatywnym środowisku, na przykład w wieku niemowlęcym, w przyszłości daje jeszcze większy efekt zaburzając kolejne struktury.

U dzieci z nieprawidłowym napięciem mięśniowym, poza wadami postawy, można zauważyć mniejszą zręczność czy koordynację ruchową. Często związany jest z tym strach przed wspięciem się gdzieś wyżej, strach czy niechęć do korzystania z huśtawki, niechęć do aktywności fizycznej. Dzieci w wieku przedszkolnym widzą, że się różnią trochę od rówieśników, wolniej biegają, gorzej kopią piłkę i odsuwają się od aktywności zrażając się generalnie do sportu. Ważne jest jak najwcześniejsze zdiagnozowanie i podjęcie rehabilitacji. Nieleczone zaburzenie napięcia mięśniowego może mieć negatywny wpływ nie tylko na funkcjonowanie dziecka w przedszkolu czy szkole, ale także w jego dorosłym życiu.

Przyczyny zaburzeń napięcia mięśniowego można podzielić na dwie grupy: te wynikające z życia płodowego i te z okresu po porodzie. Czasem wystarczy odpowiednio rodzica poinstruować co powinien robić w domu, ale uważam, że jeszcze ważniejsze jest żeby mu powiedzieć czego nie powinien robić w domu. Chodzi mi o instrukcję pielęgnacji, jak podnosić, jak nosić, jak przebierać, których rejonów raczej nie dotykać żeby nie prowokować do odgięć, prężenia się. To są podstawy. Gdy rodzić jest odpowiednio poinstruowany a mimo to dziecko napotyka pewne bariery w rozwoju, czy ma problemy z którymi nie może sobie poradzić, jesteśmy my, jako fizjoterapeuci dziecięcy żeby zastosować odpowiednią terapię zależną od potrzeb i zaburzeń u dziecka. Od przyczyn i stopnia zaburzenia uzależniona jest intensywność terapii oraz jej efekty. Jeśli dziecko ma problem w wielu aspektach życia: wstępuje jakieś opóźnienie od normy rozwojowej jeśli chodzi o umiejętności motoryczne, jeśli jest duże zaburzenie napięcia mięśniowego lub występuje w wielu partiach jego ciała, do tego może mieć asymetrię, problemy z układem pokarmowym, albo dziecko gorzej śpi (jeśli gorzej śpi to jest bardziej rozdrażnione w ciągu dnia, więc mniejszą ma aktywność np. leżąc i ćwicząc samemu na macie czyli podnosząc głowę, z reguły wtedy trzeba więcej dziecko nosić na rękach żeby się uspokoiło), to jest zwykle prosty schemat, który można szybko rozwiązać. Jeżeli problem wynika z życia płodowego, gdy dziecko rozwijało się asymetrycznie albo wpadło głową w kanał rodny i przez cały okres ciąży ta główka tam była, po porodzie jest zniekształcona, dziecko ma tendencje do kierowania głowy w jedną stronę - też jesteśmy to w miarę szybko rozwiązać. Natomiast jeżeli te zaburzenie napięcia mięśniowego wynikają z uszkodzenia układu nerwowego, bądź wynikają z zaburzeń genetycznych, to zaburzenie napięcia mięśniowego jest tylko objawem czegoś większego. Zależy czego i od tego zależy czy jest to wyleczalne czy nie.

Niezwykle ważny jest okres niemowlęcy. Ten rozwój prawidłowy w pierwszym roku życia czy do osiągnięcia chodu jest bardzo, bardzo istotny i coś co może nam się wydawać drobnostką, w przyszłości może mieć duże przełożenie na człowieka jako całość i na wiele  problemów w różnych aspektach życia. Dużą rolę odgrywa obserwacja dziecka przez rodziców, bo im później trafi ono do specjalisty, tym trudniejszy i dłuższy jest proces jego rehabilitacji.



Radio Katowice / Audycje / Każdemu damy radę - magazyn poradniczy
Każdemu damy radę - magazyn poradniczy
 
 
 
 


Każdemu damy radę to program, w którym specjaliści z różnych dziedzin podpowiadają, jak rozwiązywać problemy związane z przepisami, pracą, domem i rodziną.

Jakie mamy prawa i jakie obowiązki? Jak dbać o zdrowie i bezpieczeństwo najbliższych? Jak rozsądnie wydawać pieniądze i nie dać się oszukać? Jak dbać o samochód, ogródek i domowe zwierzęta?

Proste i przystępne odpowiedzi na te i inne pytania w Polskim Radiu Katowice.

Można także do nas pisać: damyrade@radio.katowice.pl.

Zobacz także Każdemu damy radę - magazyn poradniczy

Autopromocja
Kontakt

Polskie Radio Regionalna Rozgłośnia w Katowicach
Radio Katowice SPÓŁKA AKCYJNA w likwidacji
ul. Ligonia 29, 40-036 Katowice
tel. +48 32 2005 400, fax +48 32 2005 581
e-mail: sekretariat@radio.katowice.pl
NIP 634-00-20-312
konto: ING BSK SA O/Katowice
IBAN: PL 57 1050 1214 1000 0007 0006 0692
Kod BIC (Swift): INGBPLPW
Redaguje zespół: Redakcja Nowych Mediów
tel. +48 32 2005 525, +48 32 2005 487
e-mail: radio@radio.katowice.pl

Copyright © by Polskie Radio Regionalna Rozgłośnia w Katowicach Radio Katowice SA