Wystawa ’45. Rok ostatni, rok pierwszy na Górnym Śląsku” jest próbą ukazania dynamiki ostatnich miesięcy II wojny światowej w mikroperspektywie regionu górnośląskiego.
Wydarzenia rozgrywające się od stycznia do maja 1945 r. miały tu charakter mocno odbiegający od doświadczeń innych, dawnych dzielnic Polski – Mazowsza, Małopolski czy Wielkopolski. O tym jak na początku 1945 roku wyglądał Górny Śląsk mówi jeden z kuratorów wystawy, Zbigniew Gołasz, historyk z Muzeum w Gliwicach:
Ekspozycja przygotowana przez Muzeum w Gliwicach próbuje przybliżyć tamten czas przede wszystkim za pośrednictwem obiektów, które niekiedy w dość zaskakujący sposób otwierają zwiedzających na kolejne odsłony dramatu roku 1945 na Górnym Śląsku.
"Zniszczony fragment Pięknej Studni z Nysy przypomina o zagładzie tego bodaj najpiękniejszego śląskiego miasta. Tanie walizki z dykty mieściły dobytek deportowanych do obozów w Zagłębiu Donieckim. Niewielki wózek dyszlowy był jedną z najpopularniejszych „maszyn” tamtego czasu, służąc przy każdej okazji: zarówno przy poszukiwaniu żywności, jak i przy ucieczce bądź wysiedleniu. Garść łusek i pocisków, znalezionych na ulicach i polach Miechowic przypomina o masakrze ponad 380 mieszkańców tej gminy, dokonanej przez czerwonoarmistów. Pęk kluczy z Bytomia zabrali niemieccy mieszkańcy uciekający przed Armią Czerwoną, by nigdy nie powrócić do domu. Zniszczone naczynia z hotelu Haus Oberschlesien w Gliwicach przypominają, że miasto to doznało w czas walk i po nich zniszczeń swej architektury w 30 procentach. Fotel ginekologiczny z powojnia przypomina o dramatycznej sytuacji kobiet, które stały się obiektem przemocy seksualnej ze strony żołnierzy sowieckich."
Otwarcie ekspozycji w Gliwicach w Willi Caro w sobotę, 25 stycznia, o godz. 16.00 rozpocznie się od spotkania z dr Dariuszem Węgrzynem, historykiem z katowickiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej, który wydał liczącą przeszło 600 stron publikację "Internirung. Deportacja mieszkańców Górnego Śląska do ZSRS na tle wywózek niemieckiej ludności cywilnej z Europy Środkowo – Wschodniej do sowieckich łagrów pod koniec II wojny światowej".
Autorka: Agnieszka Baron-Twarkowska /abt/
