W Wielki Piątek wszyscy chrześcijanie wspominają cierpienie i śmierć Jezusa Chrystusa, jego poświęcenie się dla ludzi.
To jedyny dzień w roku, w którym w Kościele katolickim nie odprawia się mszy świętej. To dzień najgłębszej żałoby. Wyraża ją liturgia Wielkiego Piątku, która jest pamiątką męki i śmierci Jezusa Chrystusa na krzyżu.
Metropolita katowicki arcybiskup Wiktor Skworc przypomina w Wielki Piątek słowa papieża Franciszka, że Jezus na krzyżu nie oskarża, a miłuje i przebacza. Jak dodaje, należy brać do serca te słowa i je stosować w życiu.
Wielki Piątek jest dniem skupienia, powagi, wzmożonej pobożności i gorliwych praktyk religijnych. Jest także dniem ścisłego postu.
Ksiądz Mariusz Frukacz, publicysta Tygodnika Katolickiego "Niedziela" podkreśla, że istotą Wielkiego Piątku jest rozważanie zbawczej męki Chrystusa.
W Bazylice na Jasnej Górze odbędzie się Liturgia Wielkiego Piątku. Drogę krzyżową miasta Częstochowy poprowadzi dziś na Wałach Jasnej Góry abp Wacław Depo, metropolita częstochowski. Na jej zakończenie odmówiona zostanie Koronka do Bożego Miłosierdzia, którą rozpoczyna się nowenna przed Niedzielą Miłosierdzia Bożego. Po niej Jezus Eucharystyczny zostanie przeniesiony do grobu, który tradycyjnie znajdować się będzie w Kaplicy Matki Bożej. Tam adoracja potrwa całą noc. Całą noc trwać będzie także spowiedź.
W wielu kościołach odbywać się będzie Noc Konfesjonałów. Akcja skierowana jest do wiernych Kościoła katolickiego, którzy nie zdarzyli przystąpić jeszcze do wielkanocnej spowiedzi. Rekordzistką w kraju jest w tym roku diecezja sosnowiecka. Najbliższej nocy, na ponad 160 parafii, w niemal co drugiej będzie odbywała się spowiedź. Tylko w stolicy Zagłębia księża będą czekać na wiernych w 19tu świątyniach. Pełna lista otwartych kościołów tej nocy dostępna jest na stronie internetowej diecezji. Noc Konfesjonałów, to przedwielkanocna akcja organizowana od 13 lat.
Jak podkreślał poranny gość Radia Katowice ksiądz Marian Niemiec, biskup diecezji katowickiej Kościoła ewangelicko-augsburskiego, Wielki Piątek dla wiernych to okazja do refleksji nad poświęceniem syna bożego dla zbawienia ludzkości. To dla luteranów najważniejsze święto w roku. Dzień wyciszenia i zatrzymania się, który pozwala przygotować się do Zmartwychwstania Pańskiego.
Podczas liturgii śpiewane pieśni pasyjne oraz recytowane naprzemiennie słowa "Ludu mój Ludu, cóżem Ci uczynił” a Ewangelicy przystępują także do komunii świętej.
Wielki Piątek na dawnym Górnym Śląsku obchodzony był nieco inaczej niż dzisiaj.
— Jak opisała badaczka folkloru z przełomu XIX i XX wieku, Elisabeth Grabowski, kultywowane były między innymi tradycje, które obecnie wiąże się głównie z dniem Wszystkich Świętych — mówi Marcin Szymczyński, który zajmuje się literaturą regionalną.
#audio5
Istniała też tradycja, którą kultywowali głównie chłopi.
#audio6
W powiecie opolskim istniał natomiast zwyczaj kąpieli wielkanocnej. Według tradycji ten, kto cały zanurzył się w rzece lub potoku miał być zdrowy cały rok. Nie można było jednak się wytrzeć a trzeba było wyschnąć na powietrzu a w czasie kąpieli należało milczeć.
Obmywanie się w Wiśle, picie tatarczówki czy pochód z Judoszem to kilka z wielu zwyczajów wielkanocnych, które przetrwały i są pielęgnowane w Skoczowie na Śląsku Cieszyńskim. W nocy z Wielkiego Czwartku na Wielki Piątek należy zanurzyć się w rzece co ma przypominać o przejściu Chrystusa przez Cedron. Kolejnym zwyczajem praktykowanym w Skoczowie jest degustacja tatarczówki, czyli gorzkiej nalewki z korzeni tataraku. Miało to zapobiegać różnorakim dolegliwościom a nawiązywało do męki Chrystusa, którego pojono octem z żółcią. W Wielki Piątek i Wielką Sobotę odbywa się najbardziej widowiskowy ze zwyczajów, czyli "pochód z Judoszem". Wodzenie Judosza zgodnie z tradycją, odbywa się przy dźwięku klekotek. Przez miasto przeprowadzona jest słomiana kukła Judosza. Od wielu lat, widowisko organizują strażacy ze skoczowskiej OSP wspólnie z Towarzystwem Miłośników Skoczowa.
W Wielką Sobotę, po pochodzie, słomiana kukła Judasza zostanie symbolicznie spalona obok remizy OSP.
Autorzy: Marcin Kazek-Wielgus, Wojciech Kocjan, Andrzej Ochodek, Piotr Pagieła, Dorota Stabik /rs/
