1/Czwartek, 21 marca, godz.17:00, sala audytorium
Premiera filmu dokumentalnego „Zapomniana nowoczesność” oraz debata z udziałem gości.
Patronat Honorowy nad premierą objęło Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Patronat Honorowy nad filmem objęli: Izba Architektów RP, Stowarzyszenie Architektów RP, SARP o/Bielsko-Biała oraz Muzeum Śląskie w Katowicach.
Prasa nazywała je „pałacami wypoczynku” i „szklanymi domami”. W latach 70-tych XX wieku domy wczasowe w dzielnicy Jaszowiec były jednymi z najmodniejszych miejsc wypoczynkowych na Górnym Śląsku. Dzisiaj mało kto o tym pamięta. W plebiscycie tygodnika „Polityka” z 1970 r. Jaszowiec znalazł się wśród trzynastu najlepszych realizacji architektonicznych 25-lecia PRL. Autorzy koncepcji, którymi kierował Jerzy Winnicki, otrzymali wiele nagród oraz powszechne uznanie za stworzenie unikalnej dzielnicy Ustronia. Projekt był pierwszą w socjalistycznej Polsce propozycją osiedla wczasowego w górach z własnym centrum handlowo-usługowym i ośrodkiem zdrowia. Był też na wskroś nowoczesny, co oznaczało według głównego projektanta nie tylko minimalistyczną formę, ale także komfort, estetykę, kontakt z naturą oraz zaspokojenie potrzeb fizycznych i intelektualnych użytkownika. Ponadto Winnicki uważał, że każda budowla, nie wiadomo jak wyrafinowanie piękna, psuje krajobraz naturalny.
Cała rzecz w tym, żeby szpeciła jak najmniej i najdyskretniej. Mimo, że Jaszowiec był niegdyś uwielbiany przez zwykłych wczasowiczów i doceniany przez branżystów, nie przetrwał do dzisiejszych czasów w pełnowartościowej kondycji. Obiekty trafiły do różnych właścicieli. Kilka z nich zrównano z ziemią, inne zostały oszpecone nietrafionymi modernizacjami. Tylko nieliczne przetrwały w niemal oryginalnej formie do dziś. Czy warto uratować choćby ten skrawek modernistycznej myśli w Beskidach? Czy mamy przed sobą już tylko wizję utraconej nowoczesności? A może to ważna lekcja dla dzisiejszych architektów i inwestorów? „Zapomniana nowoczesność” to poszukiwanie odpowiedzi na te pytania. Filmowcom udało się dotrzeć do cenionych ekspertów oraz do członków rodziny Jerzego Winnickiego. Dr hab. inż. arch. Dorota Winnicka-Jasłowska, prof. PŚ przybliża idee projektowe ale też trudne losy architekta w okresie stalinowskim. Z drugiej strony, kontekst architektury egalitaryzmu czasów PRL, komentuje prof. Adam Gierek, syn Edwarda, pierwszego sekretarza KC PZPR. Natomiast przewodnikiem po zakątkach
Jaszowca jest fotograf Marcin Wojdak, autor książki „Ostatni turnus. Pocztówki z wczasów w PRL-u”. Jego czułe oko uczy doceniać piękno dziedzictwa, które niemal utraciliśmy.
Debata
Prowadzenie: Wojciech Fudala, Justyna Boduch
Uczestnicy: Przemysław Korcz, Hubert Trammer, Dorota Winnicka-Jasłowska, Ewa Trzcionka, Maciej Franta
Producent i scenarzysta:
Mateusz Bielesz, prezes Fundacji Zielone Konie – dziennikarz, badacz architektury modernistycznej w Beskidach. Producent i scenarzysta filmów dokumentalnych o architekturze. Laureat Nagrody Dziennikarskiej Izby Architektów RP. Członek Stowarzyszenia Architektów RP Oddział Bielsko-Biała.
Reżyser:
Roman Kałuża-Wierzchosławski
ukończył studia na Wydziale Operatorskim w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej w Łodzi
a w 2017 roku uzyskał stopień doktora. Od wielu lat jest wykładowcą na macierzystej uczelni. Równocześnie intensywnie pracuje zawodowo jako operator filmów fabularnych, reklamowych
a przede wszystkim dokumentalnych. Jego filmy były prezentowane na wielu międzynarodowych festiwalach jak Cannes, Camerimage czy Cottbus. Natomiast reżyserowany przez niego dokument „W drodze”, do którego jednocześnie realizował zdjęcia, otrzymał Nagrodę specjalną na XXXVIII ISFF w Palermo oraz Grand Prix na Festiwalu Filmów Sportowych w Zakopanem.
W filmie występują:
dr hab. Dorota Jasłowska-Winnicka, prof. PŚ
Małgorzata Radziewicz-Winnicka - córka głównego projektanta Jaszowca
Marcin Wojdak - fotograf i pisarz. Twórca książki o ośrodkach wczasowych w PRL
prof. Konrad Kucza Kuczyński - architekt, członek PAN i PAU prof.
Adam Gierek - syn I sekretarza Edwarda Gierka
Anna Łęczyńska Szczechla - badaczka architektury drewnianej w Ustroniu
Sławomir Kohut - Nadleśniczy w Ustroniu
dr hab Marek Rembierz, prof. UŚ - filozof
Sylwia Witkowska - dyrektorka Domu Nauczyciela w Jaszowcu
Bogdan Skopiński - projektant form przestrzennych oraz akcentów w architekturze,
twórca mozaik.
Producent:
Fundacja Zielone Konie, NOX Studio
Producent wspierający:
Stowarzyszenie Miłośników Kuźni Ustroń
Partnerzy:
Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych, 35mm.online, Tadeusz Kopeć Instytut Wyszehradzki
Patronat medialny:
Architektura i Biznes
Sponsorzy filmu:
Fundacja JSW, Polska Agencja Inwestycji i Handlu - PAIH, Związek Nauczycielstwa Polskiego, Agencja Rozwoju Przemysłu S.A., Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna S.A., Extral Aluminium, Nadleśnictwo Ustroń, Stowarzyszenie Projekt Ustroń, PWCG Consulting Group, Pub Utropek
2/Piątek, 22 marca, godz.18:00, Galeria jednego dzieła
Wernisaż wystawy czasowej: „Polana” Lecha Majewskiego
„Polana” to instalacja site-specific składająca się z dwóch wideoartów oraz specjalnie zaaranżowanej przestrzeni. To dyptyk składający się z dwu niezależnych opowieści o skrajnie odmiennej dynamice i estetyce. Chociaż nie są bliźniacze, zdają się obrazować ten sam tajemniczy, niepokojący i niedopowiedziany wątek. Bohaterowie owych historii są jakby wyjęci z rzeczywistego bytowania. Tkwią w onirycznym transie bądź pogrążają się bez pamięci w szaleństwie grupowej ekstazy. Wydaje się, że łączy ich nieświadomość miejsca i czasu, w którym się znajdują. Nie dostrzegają dopiero co dokonanej lub właśnie nadciągającej katastrofy. Zanurzeni w nurcie pozornej obecności, nie spodziewają się tego, co wydarzyć się musi, niespodziewanie i nieodwracalnie. Ta ucieczka w celebrację życia nie oddala od tego, co nieuchronne.
Kuratorzy wystawy: Joanna Szeligowska-Farquhar, dr Karol Makles
Wystawa dostępna dla zwiedzających: 23.03.2024 – 06.10.2024
Lech Majewski – artysta malarz, reżyser filmowy i teatralny, twórca videoartów, scenarzysta, producent, poeta i prozaik. Twórca pochodzący z Katowic stworzył własny język wypowiedzi artystycznej, w którym nieustannie przewija się uniwersum mitów. Jego dorobek znany jest i ceniony w całym świecie. Miarą jego uznania są duże wystawy w prestiżowych centrach sztuki: w Buenos Aires, Londynie, Paryżu, Wenecji, w wielu miastach Stanów Zjednoczonych, Dalekiego Wschodu i Nowej Zelandii. Wyróżnieniem w skali globalnej była retrospektywna wystawa w najbardziej prestiżowej galerii na świecie The Museum of Modern Art w Nowym Yorku, gdzie premierowo pokazano „Krew Poety”, sekwencję 33 wideoartów wyświetlanych symultanicznie. Jego prace prezentowane są w muzeach m.in. w Luwrze, w Prado w Madrycie, Kunsthistoriche w Wiedniu czy na weneckim Biennale. Doświadczenie pracy scenicznej zdobywał od początku lat 80. i w słynnej londyńskiej inscenizacji „Odysei” Homera, odgrywanej na barce płynącej po Tamizie.
Jest członkiem Amerykańskiej Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej, Gildii Reżyserów Amerykańskich i Europejskiej Akademii Filmowej.
3/ Sobota, 23 marca, godz.11:00,
100. rocznica rocznicy urodzin artysty fotografika Jerzego Lewczyńskiego - warsztaty fotograficzne „Ciało fotografii”.
Sala I, poziom -3, Bilety 20 zł, do kupienia: https://tiny.pl/dtm6b
Punktem wyjścia do przeprowadzenia twórczych warsztatów fotograficznych będzie stworzona przez Jerzego Lewczyńskiego definicja archeologii fotografii. Podczas zajęć uczestnicy zajmą się reinterpretacją stworzonego przez artystę pojęcia, między innymi przy pomocy technik kolażu, sekwencji i autoanalizy muzealnego oraz rodzinnych archiwów. Warsztaty skierowane są do osób dorosłych.
Warsztaty poprowadzi Kamil Myszkowski – doktor nauk humanistycznych z zakresu nauk o kulturze.
Adiunkt w Dziale Dokumentacji Mechanicznej Muzeum Śląskiego w Katowicach. Kurator wystaw fotograficznych, animator życia kulturalnego, edukator. Stypendysta Prezydenta Miasta Sosnowca w Dziedzinie Kultury w 2020 roku. Członek rzeczywisty Związku Polskich Artystów Fotografików oraz Polskiego Towarzystwa Badań nad Filmem i Mediami. Artysta wypowiadający się przy pomocy fotografii, autor wystaw indywidualnych, uczestnik zbiorowych.
Z okazji przypadającej na ten rok 100. rocznicy urodzin artysty fotografika Jerzego Lewczyńskiego przygotowaliśmy dla Państwa nową prezentację gablotową pt: ARCHEOLOGIA FOTOGRAFII, w której można podziwiać pracę „Horoskop” z 1960 roku autorstwa tego wybitnego artysty.
Jerzy Lewczyński urodził się sto lat temu, 14 marca 1924 roku w Tomaszowie Lubelskim. Był artystą fotografikeim, twórcą koncepcji archeologii fotografii.
Pierwsze fotografie późniejszy artysta wykonał jeszcze przed II wojną światową przy pomocy aparatu fotograficznego Kodak Baby Brownie. II wojna światowa odcisnęła na psychice Lewczyńskiego silne piętno, wpływy traumatycznych wydarzeń wydać w jego późniejszych pracach. W latach 1943-1945 Jerzy był żołnierzem Armii Krajowej. W lipcu 1944 roku wstąpił do Ludowego Wojska Polskiego, z którego zdezerterował chroniąc się na Śląsku. Ostatecznie zamieszkał w Gliwicach, gdzie podjął studia na Wydziale Inżynieryjno-Budowlanym Politechniki Śląskiej.
Jego dorosłe życie nierozerwalnie związane było z miastem, w którym osiadł – tam żył, pracował, ale również tworzył i propagował fotografię. Tam również rozpoczęła się jego międzynarodowa kariera artystyczna. W Gliwicach związał się także z oddziałem Polskiego Towarzystwa Fotograficznego – później Gliwickim Towarzystwem Fotograficznym. W 1958 roku został przyjęty do Związku Polskich Artystów Fotografików, gdzie pełnił wiele istotnych funkcji. Lewczyński przyjaźnił się i współpracował z innymi znakomitymi twórcami – jak Zdzisław Beksiński, Piotr Janik, Tadeusz Maciejko, Zofia Rydet czy Bronisław Schlabs. Jako artysta urósł do rangi jednej z ważniejszych postaci polskiej fotografii drugiej połowy XX wieku. Brał udział w większości najważniejszych prezentacji w powojennej Polsce.
Lewczyński zmarł w Gliwicach 2 lipca 2014 roku. Artysta całe swoje życie podporządkował pracy z pamięcią, każda fotografia była dla niego ważna, nawet ta znaleziona na ulicy. My również pamiętamy o nim i na co dzień dbamy o jego prace w naszych zbiorach.
4/ Sobota, 23 marca, godz.21:00, budynek Łaźni
Muzeum Śląskie w Katowicach przestrzenią do artystycznej regeneracji - „Solar Festiwal – sztuka dla dobrostanu człowieka”
Od 23 marca zapraszamy do Łaźni w Muzeum Śląskim w Katowicach na otwarcie wielopłaszczyznowego i interdyscyplinarnego projektu wystawy „Solar Festiwal”.
Wydarzenie łączy sztuki wizualne oraz muzykę.
Prezentowana instalacja multimedialna Szymona Szewczyka, której towarzyszy sound design skomponowany przez artystę będzie dostępna dla odwiedzjących Muzeum w godzinach pracy instytucji w tygodniu od wtorku do piątku do 12 kwietnia 2024 r.
Ekspozycji wizualno-dźwiękowej towarzyszyć będą weekendowe koncerty najlepszych polskich i zagranicznych przedstawicieli szeroko pojętej muzyki elektronicznej oraz prelekcje zaproszonych gości.
Wszystkie wydarzenia wchodzące w skład Solar Festiwalu są bezpłatne, wystarczy zapisać się poprzez formularz: https://events.fundacjasoundscape.pl/
W każdym weekendowym koncercie udział będzie mogło wziąć 120 osób.
Szymon Szewczyk - ur. 1989 r. Artysta audiowizualny, scenograf, projektant. Autor muzyki teatralnej i eksperymentalnego elektronicznego projektu DMKHV. Ukończył malarstwo na Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach. Tworzy obrazy, obiekty, kolaże oraz instalacje. Interesują go relacje człowieka z jego materialnym i kulturowym otoczeniem oraz poszukiwanie nieoczywistych powiązań między z pozoru odległymi zjawiskami, teorie spiskowe, kreatywna prowizorka, tymczasowość, tanie materiały, DIY, nadmiar informacji, podejrzane naukowe teksty, głupie żarty, śmiertelna powaga, śmieci, imitacje, zmyślone rytuały, oswojona egzotyka. Sztuka jest dla niego sposobem na szukanie niedopasowań, zakłóceń, błędów i zaskoczeń w pozornie uporządkowanym świecie.
Wystawiał m.in. w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie, w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w ramach festiwalu Warszawa w Budowie 2016, MOS w Gorzowie Wielkopolskim, BWA w Katowicach, CSW Kronika w Bytomiu, Galerii Szarej, Kasia Michalski Gallery w Warszawie czy Rondzie Sztuki w Katowicach. Realizował scenografie m.in. w Teatrze im. J. Słowackiego i Narodowym Starym Teatrze w Krakowie, Teatrze im. J. Osterwy w Lublinie i Teatrze Śląskim w Katowicach.
Plan koncertów towarzyszących instalacji Szymona Szewczyka w Łaźni:
Sobota, 23 marca, godz. 21:00 - muzyczne wydarzenie całonocne
Gong House Orchestra (dr Sławomir Sówka, Marion Schiffer i Adrian Mandrak), biøs, Aheloy!, Spool (Florian TM Zeisig & Angel Paradise), Emiter, Jan Dybała, Felicia Atkinson
Niedziela, 24 marca, godz. 17:30
Prelekcja, Zaumne, Olga Anna Markowska
Sobota, 30 marca, godz. 17:30
Prelekcja, Martyna Poznańska, Martyna Poznańska
Niedziela, 31 marca, godz. 17:30
Prelekcja, Günter Schlienz, Roméo Poirier
Sobota, 6 kwietnia, godz. 17:30
Prelekcja, Zoi Michailova, Bartosz Kruczyński (Earth Trax Live)
Niedziela, 7 kwietnia, godz. 17:30
Prelekcja, Piotr Ceglarek, Cole Pulice
Organizatorzy: Muzeum Śląskie, Fundacja Soundscape, Tauron Lab
Partnerzy: Miasto Katowice, Europejskie Miasto Nauki Katowice 2024, Grupa Tauron, Volvo Euro-Kas oraz Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach.
