We wtorek mamy poznać wspólne oświadczenie Stanów Zjednoczonych i Rosji podsumowujące wczorajsze rozmowy w sprawie wojny w Ukrainie. Obie delegacje spotkały się za zamkniętymi drzwiami w stolicy Arabii Saudyjskiej, a dyskusja miała charakter techniczny. Amerykanista z Uniwersytetu Śląskiego dr Marcina Sarnek w rozmowie z Łukaszem Łaskawcem w Polskim Radiu Katowice przyznał, że rozmowy dotyczą najprawdopodobniej inicjatywy czarnomorskiej, czyli umowy zawartej w 2022 roku.
Umowa pozwalała Ukrainie eksportować zboże przez Morze Czarne, a Rosji zezwalała na prowadzenie handlu drogą morską. „Później oczywiście to porozumienie zostało zerwane i Ukrainie nie można było (...) eksportować tego zboża. Dzisiaj to Rosji bardziej zależy na tym, żeby wrócić do tych rozmów. I to, z tego, co rozumiem, jest najbardziej taki bieżący techniczny aspekt tych rozmów" — mówił gość rozgłośni. Dodał, że „aspekt czy kontekst szerszy jest znacznie ważniejszy", a same rozmowy są „niezwykle kontrowersyjne". Odbywają się dwutorowo – najpierw Stany Zjednoczone - Rosja, a dziś USA — Ukraina.
Jak mówi gość Radia Katowice, jest ryzyko, że USA przekaże Ukrainie stanowisko negocjacyjne Rosji i swoje własne. „Chyba największym ryzykiem tych rozmów jest to, że prezydent Trump dążąc do zawieszenia broni nie ma na myśli chyba do końca długotrwałego pokoju, tylko prawdopodobnie dąży do zamrożenia tego konfliktu". Łukasz Łaskawiec dopytywał, czy to zamrożenie miałoby dotyczyć okresu jego prezydentury. „Myślę, że prezydent Trump nie myśli takimi kategoriami tak długofalowymi" — odparł dr Marcin Sarnek. „(Trump – przyp. red.) myśli po prostu o tym, żeby krótkofalowo utrzymać pewien spokój, który doprowadzi oczywiście do tego, że Rosja prawdopodobnie wzmocni swoją pozycję strategiczną, jak i taktyczną lokalnie, a to sprowadza zagrożenie dla całej Europy, w tym Polski" — ocenił amerykanista.
Poranny gość Radia Katowice odniósł się także do sprawy ujawnienia przez amerykańską administrację tajnych planów uderzenia w Jemenie. "To potencjalnie jest potężny kryzys" — skomentował naukowiec z Uniwersytetu Śląskiego. Plany USA przez przypadek poznał redaktor naczelny tygodnika "The Atlantic" Jeffrey Goldberg, którego omyłkowo dołączono do czatu w komunikatorze Signal z udziałem najwyższych amerykańskich urzędników. „Sytuacja jest tak dynamiczna, że już w czasie tych 13-14 godzin, które minęły od ujawnienia tych faktów, zarówno prezydent Trump, jak i Pete Hegseth, czyli sekretarz obrony, zaatakowali Jeffrey'a Goldberga, nazwali „Atlantic" umierającym magazynem czy magazynem, który już praktycznie nie istnieje. Goldberg został zmieszany z błotem przez Pete'a Hegsetha w oświadczeniu dosłownie sprzed godziny czy dwóch" — kontynuował dr Marcin Sarnek.
Ekspert zaznaczył, że takich kryzysów jak ten, jest w USA wiele, ale w dobie postprawdy — jak stwierdził — "one się nie przyklejają". „Prawdopodobnie media mainstreamowe, bardziej liberalne, będą próbowały przekazać dość realistyczną ocenę, czyli będą prawdopodobnie próbowały raportować, jak wielkim nadużyciem ze strony polityki bezpieczeństwa, jak wielkim błędem jest – po pierwsze – prowadzenie tego rodzaju dyskusji w komunikatorze Signal, który jest szyfrowany, ale wiemy też, że istniały historyczne próby ze strony Rosji, ale też innych rządów, by nie tyle łamać zabezpieczenia Signala, ale żeby podszywając się pod cudze tożsamości, uczestniczyć w takich rozmowach" — wyjaśnił rozmówca Radia Katowice.
Wśród uczestników tajnych rozmów w komunikatorze Signal był sekretarz stanu USA Marco Rubio, który w przeszłości krytykował kandydatkę na prezydenta Stanów Zjednoczonych Hillary Clinton za to, że używała prywatnych serwerów do komunikacji służbowej.
Dr Marcin Sarnek przyznał również, że spada poparcie Donalda Trumpa. Kilka dni temu minęły dwa miesiące od objęcia przez niego urzędu prezydenta Stanów Zjednoczonych. Od samego początku Trump podejmował decyzje, które w wielu przypadkach wzbudzały mnóstwo kontrowersji. Amerykanista wyjaśnił, że miernikiem popularności prezydenta i jego administracji są badania opinii publicznej. „W tych badaniach prezydent Trump traci popularność. Nie jest najgorzej ocenianym prezydentem w ciągu ostatnich dwudziestu kilku lat po pierwszych dwóch miesiącach (prezydentury – przyp. red.), ale trzeba pamiętać, że tym jedynym prezydentem, który był gorzej oceniany, był on sam za czasów jego pierwszej prezydentury" — mówił ekspert. Dodał, że „obecnie znacząca większość badań opinii publicznej wskazuje na spadającą popularność prezydenta Trumpa również wśród wyborców republikańskich".
Zawsze jesteśmy w centrum wydarzeń. Dyskutujemy o problemach ważnych dla kraju i regionu. Zadajemy trudne pytania, zmierzamy do sedna sprawy. Wykładamy kawę na ławę.
