– Poprosiłem samorządowców, żeby rzeczywiście wysyłali priorytety, które chcieliby zrealizować w tym i przyszłym roku – mówił w Radiu Katowice wojewoda śląski Marek Wójcik zapytany, czy ma już od samorządów listę inwestycji i potrzeb w zakresie bezpieczeństwa. – Po wejściu w życie ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej, w przyszłym miesiącu powinien zostać uruchomiony specjalny fundusz, z którego będziemy realizowali różnego rodzaju zadania – dodaje gość rozgłośni szacując, że w przypadku województwa śląskiego "mówimy o kilkuset milionach złotych".
– To będzie fundusz ogólnopolski, natomiast będzie miał alokację na poszczególne regiony. Poczekam na oficjalny dokument, ale w przypadku województwa śląskiego mówimy o kilkuset milionach złotych. To naprawdę spory zastrzyk – zapewnia Marek Wójcik w rozmowie z Marcinem Zasadą.
Gość Radia Katowice podkreśla, że w kwestiach obronności "nie chcemy tracić czasu".
– Rozpoczynamy te wydatki w trakcie roku budżetowego, co oznacza że pewnie trudniej będzie przygotować inwestycje i zamknąć je do końca roku. Przede wszystkim to jest czas na różnego rodzaju zakupy sprzętu, który jest potrzebny w sytuacjach kryzysowych – uważa wojewoda śląski. – Tak na logikę, jeśli mamy kilkaset milionów rozliczyć do końca roku, to jeśli zostanie nam kilka miesięcy, a nie pełny rok budżetowy, musimy skupić się przede wszystkim na zakupach, dokumentacji technicznej do różnego rodzaju obiektów budowanych w następnych latach – dodaje Marek Wójcik.
Piątkowy gość Radia Katowice zwraca uwagę, że program ochrony ludności nie jest przewidziany wyłącznie na rok bieżący i przyszły. Będzie kontynuowany również w następnych latach.
Marek Wójcik został poproszony o komentarz dotyczący krytycznych opinii samorządowców na temat opublikowanego kilka lat temu rejestru schronów. Niektórzy prezydenci miast uważają, że połowy z wymienionych w bazie danych schronów nie ma bądź nie nadają się do użytku.
– Zgadzam się z tą opinią. Jestem bardzo krytyczny wobec tych działań. Przygotowanie tego rejestru schronów było moim zdaniem trochę działaniem pod publikę po wybuchu wojny na Ukrainie – ocenia wojewoda śląski w Radiu Katowice.
– Straż pożarna dokonała inwentaryzacji schronów i różnego rodzaju ukryć, ale pamiętam – bo interesuję się tym tematem – kiedy usłyszałem o aplikacji "Znajdź schron". Postanowiłem sprawdzić w miejscach, w których jestem, czy te schrony fizycznie są. Okazało się, że w pobliżu miejsca gdzie jestem znajduje się miejsce ukrycia, natomiast nikt o tym nie wie. W żaden sposób nie jest oznaczone i nikt sobie z tego nie zdaje sprawy. Z drugiej strony znalazłem schron hermetyczny. Ucieszyłem się, że tego typu rzeczy są gdzieś w remizach OSP. Kiedy zostałem wojewodą, pojechałem na miejsce przy okazji jakiejś uroczystości i poprosiłem druhów OSP, żeby pokazali mi ten schron. Mówią "Panie, jaki schron? Może mamy jakiś składzik na jedzenie, ale nie jest to schron" – mówi Marek Wójcik w rozmowie z Marcinem Zasadą.
Wojewoda śląski zapowiada przystąpienie "do prawdziwej inwentaryzacji".
– Będzie wykonywana przez straż pożarną i nadzór budowlany. Ministerstwo określiło normy, jakie muszą spełniać budowle ochronne. Obiekty, które teraz istnieją, to na przykład schrony przy różnego rodzaju szkołach, takich jak tysiąclatki. Wtedy plan budowy szkół przewidywał budowę schronu pod obiektem. Obiekty, które się nadają do remontu, muszą zostać zmodernizowane. Natomiast systematycznie w nowych obiektach publicznych będą lokalizowane różnego rodzaju schrony. To początek drogi, którą dziś rozpoczynamy – mówi Marek Wójcik w Radiu Katowice.
Zapytany kiedy nastąpi urealnianie rejestru schronów, wojewoda odpowiada: "Myślę, że to będzie zadanie, które zrealizujemy w tym roku. Musimy stworzyć nową mapę i oznaczyć te obiekty".
Z wojewodą śląskim Markiem Wójcikiem rozmawia Marcin Zasada.
Marcin Zasada. Witam państwa. Marek Wójcik wojewoda śląski. Witam pana.
Dzień dobry.
Dzisiaj powitamy też szefa śląskich strażaków.
Tak jest.
Bo poprzedni dostał awans w górę. To w ogóle ciężka robota chyba w dzisiejszych czasach?
To jest ciężka robota, natomiast myślę, że awans pana generała Kruczka z Komendanta Wojewódzkiego na Komendanta Głównego, też świadczy że ta ciężka robota śląskich strażaków jest doceniana. W ubiegłym roku Państwowa Straż Pożarna i OSP wyjeżdżały do 80 tysięcy zdarzeń. To jest naprawdę bardzo dużo. W niektórych Komendach Wojewódzkich Państwowej Straży Pożarnej tych wyjazdów w ciągu roku jest 13 tysięcy.
Jeszcze powódź mieliśmy przypominam.
To na pewno podniosło…
…podniosło statystyki.
Oczywiście to podniosło statystki, ale to pokazuje jak duże jest obciążenie naszego systemu ratowniczo-gaśniczego. To też świadczy o dobrej ocenie naszych strażaków.
À propos bezpieczeństwa panie wojewodo i à propos trudnych czasów, pan dostał już od samorządów listę inwestycji i potrzeb w zakresie bezpieczeństwa właśnie?
Wstępnie rozeznałem tę listę. Prosiłem samorządowców żeby rzeczywiście wysyłali takie priorytety, które chcieliby zrealizować w tym i w przyszłym roku, po wejściu w życie ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej. W przyszłym miesiącu powinien zostać uruchomiony fundusz, z którego będziemy realizowali różnego rodzaju zadania.
Fundusz ogólnopolski czy fundusz regionalny?
Fundusz ogólnopolski, natomiast ten fundusz będzie miał alokacje na poszczególne regiony.
Ile to pieniędzy dla nas?
Ja może poczekam na oficjalny dokument, natomiast w przypadku województwa śląskiego, rocznie mówimy o kilkuset milionach złotych, więc to jest naprawdę spory zastrzyk. Prawda jest też taka, że nie chcemy tracić czasu. Dlatego rozpoczynamy te wydatki w trakcie roku budżetowego, co oznacza że pewnie trudniej będzie przygotować inwestycje i zamknąć je do końca roku. Dlatego to jest taki czas przede wszystkim na różnego rodzaju zakupy takiego sprzętu, który jest potrzebny w sytuacjach kryzysowych.
To jest zapisane w potrzebach? To sygnalizują samorządowcy?
Tak jest, to też sygnalizują samorządowcy. Natomiast tak na logikę, jeżeli mamy te kilkaset milionów rozliczyć do końca roku, to jeśli zostaje nam kilka miesięcy a nie pełny rok budżetowy, to musimy się przede wszystkim skupić na zakupach, na przygotowaniu dokumentacji technicznej do różnego rodzaju obiektów, które będziemy budowali w następnych latach. Tutaj program ochrony ludności nie jest przewidziany tylko na ten rok i na przyszły, będzie kontynuowany również w następnych latach, w związku z czym jakieś prace dokumentacyjne można wykonać w tym roku i przystąpić do realizacji poszczególnych obiektów w następnych latach.
No i właśnie à propos, jest rejestr schronów? Kilka lat już chyba tak figuruje ogólnodostępny. Prezydenci mówią dzisiaj tak: połowa tych obiektów – to ich nie ma, albo w ogóle nie nadają się do niczego.
Ja się zgadzam z tą opinią. Ja też jestem bardzo krytyczny do tych działań. Przygotowanie tego rejestru schronów, moim zdaniem, było trochę działaniem takim pod publikę po wybuchu wojny na Ukrainie. Dlatego, że straż pożarna dokonała inwentaryzacji schronów i różnego rodzaju ukryć, ale ja też -interesuję się tematem nie tylko teraz kiedy jestem wojewodą, także wcześniej- i pamiętam, kiedy usłyszałem o aplikacji „Znajdź schron” postanowiłem sprawdzić, w tych miejscach w których jestem, czy te schrony fizycznie są i okazało się, że w pobliżu miejsca gdzie mieszkam, wprawdzie jest miejsce ukrycia, natomiast nikt o tym nie wie, w żaden sposób nie jest oznaczone i po prostu nikt sobie nie zdaje z tego sprawy. Z drugiej strony w bardzo małej miejscowości znalazłem schron hermetyczny. Ucieszyłem się, że tego typu rzeczy są gdzieś w remizach OSP, ale jak zostałem wojewodą, pojechałem na miejsce przy okazji jakiejś uroczystości, poprosiłem druhów z OSP żeby pokazali mi ten schron, oni mówią: panie jaki schron, może mamy jakiś tutaj składzik na jedzenie, spiżarnię, ale na pewno nie schron.
Znaczy nie wygląda to poważnie z całą pewnością, i co z tym zrobimy?
Co z tym zrobimy? W tym momencie przystępujemy do inwentaryzacji, ale takiej prawdziwej, która będzie wykonywana przez Państwową Straż Pożarną, ale także nadzór budowlany. Dlatego, że ministerstwo określiło normy jakie muszą spełniać budowle ochronne. Te obiekty, które w tym momencie istnieją, to są obiekty na przykład takie, jak schrony przy różnego rodzaju szkołach, takich jak tysiąclatki. Ich plan budowy przewidywał również schron pod tym obiektem, więc te obiekty które się nadają do tego, musimy wyremontować, muszą zostać zmodernizowane. Natomiast systematycznie w nowych obiektach publicznych będą lokalizowane różnego rodzaju schrony. To jest pewien początek drogi, który dziś rozpoczynamy, natomiast musimy wyjść od takiej rzeczywistej prawdziwej inwentaryzacji żeby się po prostu nie oszukiwać.
Rozumiem, na bieżąco ten rejestr będzie -jakby to powiedzieć- urealniany?
Ja myślę, że to będzie zadanie, które zrealizujemy w tym roku.
Czyli znikną z tego rejestru te wszystkie obiekty, których po prostu nie ma, do niczego się nie nadają.
Oczywiście, że tak. Musimy stworzyć nową mapę, wykonać rejestr, oznaczyć te obiekty po to żeby mieszkańcy wiedzieli gdzie te obiekty są.
W niektórych miastach prezydenci mówią, że połowa to w ogóle -tak jak powiedziałem- kompletnie nie powinna w tym rejestrze figurować.
Tak, ja sobie z tego zdaję w pełni sprawę. Zdaje sobie z tego sprawę także ministerstwo spraw wewnętrznych i administracji, stąd też nowe podejście do tej oceny. Część z tych obiektów będzie można wyremontować, będzie można wzmocnić stropy, sprawdzić czy rzeczywiście spełniają obecne normy prawa budowlanego przewidziane właśnie dla budowli ochronnych. Natomiast siłą rzeczy, będziemy także w przyszłości próbowali zbudować system schronów w różnego rodzaju obiektach użyteczności publicznej. Samorządowcy wskazują na to. Na przykład na takie potrzeby wtedy, kiedy przystępują do budowy przedszkola, chcieliby żeby pod przedszkolem był schron z którego będą mogły korzystać dzieci, będą mogli korzystać mieszkańcy tej miejscowości. Natomiast to powinien być schron podwójnego użycia, nie tylko zamknięta piwnica, ale miejsce które będzie na co dzień wykorzystywane, jak jakąś kuchnia, jak jakaś salka dydaktyczna. Natomiast później, w przypadku zagrożenia, miejsce które będzie wykorzystywane jako schron bądź miejsce ukrycia.
Panie wojewodo na ilu protestach pan był w sprawie CPK na Śląsku?
Na wielu. Nie pamiętam. Naprawdę wielu.
Na ostatnim w Katowicach?
Na ostatnim nie.
Ten ostatni wydarzył się dzień po spotkaniu w Katowicach m.in. z odpowiedzialnym za kolej ministrem Malepszakiem, i to co przywiózł w imieniu rządu pan minister, to jest to pańskim zdaniem, to co wcześniej rząd obiecywał w sprawie koeli dużych prędkości?
Ważne żebyśmy mówili o kolejności. To nie jest tak, że protest wybuchł po…
Nie, nie protest był wcześniej…
Zapowiedziany.
Oczywiście.
Minister przyjechał m.in. po to żeby stronie społecznej przekazać, jak wyglądają obecne ustalenia, obecny etap zaawansowania, jeżeli chodzi o CPK. Po pierwsze zmieniła się gruntownie koncepcja i podejście do tego projektu. Dlatego, że projekt za czasów rządów PIS-u zakładał budowę „szprych”, które prowadziły do Centralnego Portu Komunikacyjnego. Te „szprychy” były budowane w takiej technologii geometrii, która zakładała rozpędzanie tam pociągów nawet chyba do 340 km/h. Ich głównym celem było dowiezienie pasażerów do Centralnego Portu Komunikacyjnego. Natomiast one nie mały żadnego pozytywnego wpływu na kolej, z której korzystają mieszkańcy na terenie województwa. Ten projekt został przebudowany. Dziś mówimy o tym, że ta kolej -która już nie będzie koleją CPK, ale będzie koleją dużych prędkości- będzie zintegrowana z systemem kolei w województwie śląskim, to znaczy że mieszkańcy będą po prostu wykorzystywali te torowiska do tego żeby przejeżdżać z jednego miasta do drugiego. To oznacza, że ministerstwo mogło zmienić parametry torowisk.
Wiadomo, pociągi wolniej, chociaż mieszkańcy na przykład Mikołowa mówią, że będzie ich nadal dużo. Z perspektywy samych mieszkańców Mikołowa, jak pan to rozumie, bo to co dzisiaj mówią ci protestujący z tego miasta, to jeszcze nie jest kompromis. Oni domagają się jakiegoś kompromisu. To jakby ten kompromis miałby wyglądać? Mówi się o powołaniu jakiegoś zespołu z udziałem ekspertów, samych mieszkańców, przedstawicieli rządu i samorządów.
Myślę, że miasto Mikołów jest jednym z największych wygranych tej koncepcji przedstawionej przez ministra Malepszaka. Dlatego, że z jednej strony zostanie znacząco skrócony czas dojazdu do Mikołowa z Katowic, ale także między Mikołowem a innymi miastami, a z drugiej strony znacznie zostanie ograniczona ilość wyburzeń. Do tej pory mówiono w Mikołowie o wielu wyburzeniach. Dzięki…
Różne były szacunki, od 500 do 1500.
Nie, to jest pewnego rodzaju przekłamanie. Dlatego, że zgodnie z przepisami środowiskowymi inwestor musi wykazać ile jest obiektów budowlanych na trasie…
A nie tylko mieszkalnych.
…czyli to nie są tylko budynki. Obiekty budowlane, to mogą być jakieś obiekty małej infrastruktury, jakieś wiaty, tego typu obiekty. Rzeczywiście tych obiektów na trasie, którą miała prowadzić kolej wtedy do CPK, było około 1500, natomiast budynków, które są budynkami mieszkalnymi było około 580. Dziś, dzięki zmianie koncepcji, udało się zejść z liczbą budynków, które będą przeznaczone do wyburzenia, do mniej więcej 380.
Panie wojewodo, to na koniec jeszcze w takim razie ustawa metropolitalna. Kiedy, biorąc pod uwagę zapowiedzi i pewien kalendarz prac rządu, ona wejdzie? Czy wyjdzie z rządu, przejdzie do Sejmu, zostanie przegłosowana? Zadaje się, że to pierwsze to w tym kwartale, który zaczyna się już a 3 dni.
Kalendarz prac, konsultacji międzyresortowych, w przypadku tego projektu, przewiduje że właśnie w drugim kwartale tego roku te konsultacje powinny się zakończyć. Ustawa powinna trafić do Rady Ministrów. Po uchwaleniu jej przez Radę Ministrów trafia do Sejmu. Zakładam, że rzeczywiście w ciągu kliku najbliższych miesięcy. Ja nie wiem czy to będzie czerwiec, czy to będzie dopiero wrzesień. Natomiast zakładam, że w przeciągu kilku miesięcy ta ustawa trafi do Sejmu. Myślę, że nie powinna być specjalnie kontrowersyjna. Dlatego, że już, po doświadczeniach śląskich, wiadomo w jaki sposób funkcjonuje metropolia. W dużej mierze ta ustawa oznacza przeniesienie tego modelu, który został sprawdzony w naszej aglomeracji, na Pomorze. Natomiast w ramach wyciągania wniosków po 7 latach funkcjonowania metropolii na Śląsku, te przepisy, które również nas dotyczą, zostaną zmienione. Zostanie wprowadzona możliwość realizacji dodatkowych zadań przez metropolię, zostanie uelastyczniony mechanizm finansowania niektórych zadań, który ułatwi w przyszłości samorządom przekazywanie zadań, po to żeby metropolia rzeczywiście odpowiadała na potrzeby mieszkańców i samorządów. Dziś było tak, że czasem samorządowcy chcieli nawet jakieś zadanie zlecić metropolii, jak na przykład budowę spalarni odpadów i nie mogli dlatego, że…
Nie było do końca wiadomo czy ustawa pozwala na to, czy nie, wojewoda blokował.
Poprzedni wojewoda.
Poprzedni wojewoda, naturalnie.
Natomiast przepisy niestety nie były jasne w tym obszarze.
Marek Wójcik wojewoda śląski -obecny- był dziś gościem Radia Katowice.
Dziękuję.
Ja również dziękując państwu życzę udanego piątku i całego weekendu. Do usłyszenia.
Zawsze jesteśmy w centrum wydarzeń. Dyskutujemy o problemach ważnych dla kraju i regionu. Zadajemy trudne pytania, zmierzamy do sedna sprawy. Wykładamy kawę na ławę.
