Jakie wyzwania, szczególnie w województwie śląskim stoją przed szkolnictwem?
O szkolnictwie zawodowym w dobie transformacji i tak zwanych Branżowych Centrach Umiejętności z europosłanką Izabelą Kloc rozmawia Łukasz Łaskawiec.
— Radio Katowice SA (@radiokatowice) March 13, 2023
Poniedziałkowym gościem Radia Katowice jest poseł do Parlamentu Europejskiego Izabela Kloc, członkini Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii. Dzień dobry.
Dzień dobry państwu.
Pani poseł, dziś zaplanowano siódmą już konferencję z cyklu „Śląski Ład”. Debata ma być poświęcona szkolnictwu zawodowemu w dobie transformacji. Dlaczego ten temat, w ocenie organizatorów, jest tak istotny dla województwa śląskiego?
Powiem szczerze, że szkolnictwo zawodowe generalnie na Śląsku jest bardzo ważne, bardzo istotne, zawsze było ważne, ale mało się o nim mówi. Wydaje mi się, że jest zbyt mało jeszcze, szczególnie u nas na Śląsku, wypromowane a my mamy się czym pochwalić. Niedawno rozmawiałam z panią kurator Urszulą Bauer, która mówiła o wizycie kuratorów z Francji. Oni byli pod wielkim wrażeniem gdy zobaczyli statystyki, prognozy. Wszelkie informacje uzyskali o szkolnictwie zawodowym w województwie śląskim, rzeczywiście byli pod wrażeniem. Zresztą, patrząc chociażby na liczby, 58% uczniów mamy jednak w szkołach zawodowych, Francja tylko ponad 30%, więc to pokazuje że polska edukacja zawodowa jest bardzo dobrze rozwijającym się segmentem edukacji, ale po prostu za mało wypromowana jeszcze.
W konferencji wezmą udział między innymi komisarz Unii Europejskiej ds. miejsc pracy i praw socjalnych Nicolas Schmit, premier Mateusz Morawiecki, parlamentarzyści, przedstawiciele samorządów, uczelni wyższych, szkół zawodowych i największych pracodawców w regionie. Jakie zatem kwestie będą poruszane?
Przede wszystkim to promocja szkolnictwa zawodowego, ale też pokazanie jak ono jest istotne, ważne w dobie transformacji. Dzisiaj wiele mówi się o polityce klimatycznej, o polityce energetycznej, ale my do tej transformacji musimy również przygotować młodych ludzi. Ja swego czasu, już w 2016 roku jak byłam szefową Komisji ds. Unii Europejskiej w polskim parlamencie, bardzo mocno na naszych zebraniach szefów komisji w Unii apelowałam o to żeby pamiętać też o Śląsku, że Śląsk będzie przechodził wielką transformację i wtedy to z komisarzem Sewczowiczem, można powiedzieć, wspólnie wymyśliliśmy ten projekt Funduszu Transformacji, który dzisiaj już rusza na Śląsku jest i będzie realizowany i on też ma w sobie ten komponent edukacji zawodowej. Bez kadr, tak naprawdę, my tej transformacji nie przejdziemy sucha stopą.
Mówiąc o kadrach i o ich kształceniu trzeba wspomnieć o takim projekcie: Branżowe Centra Umiejętności. O takich ośrodkach mówiono już w ubiegłym roku. Informowano, że to projekt, który ma na celu przygotowanie kadr dla gospodarki. Wówczas, jesienią, rozpoczął się pierwszy nabór wniosków teraz trwa drugi. Jeżeli chodzi o pierwszy ile ośrodków w całym kraju zgłosiło się do tego projektu a ile z tych wszystkich stanowią ośrodki z województwa śląskiego?
Z tego co mi wiadomo to 20 ośrodków w całym kraju się zgłosiło.
20 czy 120?
120 może się zgłosić dlatego trwa jeszcze nabór. 120 w ogóle jest zaplanowanych ośrodków, w skali trzech lat, które mają być utworzone za kwotę niebagatelną bo ministerstwo przeznaczyło, rząd przeznaczył, na to 1400000000. Z województwa śląskiego, z tego co mi wiadomo, -widziałam też listę tych ośrodków które złożyły, bardzo dobre ośrodki- to jest 10.
To nie za mało jeśli chodzi o liczbę mieszkańców?
Mamy jeszcze czas na ten drugi nabór. Być może później będą jeszcze kolejne, ale im szybciej tym lepiej. Trzeba spieszyć się, ruszyć bo rzeczywiście projekty są bardzo ciekawe i można na to dostać sporo środków. Średnio 10 mln na jeden projekt, to jednak spora suma. Wystarczy nawet na wybudowanie nawet jakiegoś ośrodka nowego, centrum szkoleniowego, ale też i na to kształcenie w ciągu trzech lat. Wiem, że potem te ośrodki, żeby zapewnić trwałość projektu, będą mogły liczyć na subwencję oświatową, więc jest to bardzo ciekawy projekt, dobrze skonstruowany. Muszę tu powiedzieć o pani wiceminister Marzenie Machałek, która będzie dzisiaj również takim gościem szczególnym tej konferencji, bo to ona stworzyła podwaliny pod to, dobrze dzisiaj funkcjonujące, szkolnictwo zawodowe i te Branżowe Centra Umiejętności.
Pani poseł, Branżowe Centra Umiejętności. Jakie uprawnienia otrzymają osoby, które je ukończą i kto będzie je respektował?
To są przede wszystkim centra umiejętności, które z jednej strony będą kształciły zawodowo najlepsze kadry dla śląskiej czy polskiej gospodarki.
A jakie branże już się zgłosiły u nas?
Z tego co mi wiadomo, konkurs nie jest jeszcze rozstrzygnięty, więc ja nie chcę mówić tutaj o konkretnych ośrodkach, ale takie branże, jak: technika sanitarna, grzewcza, nawet górnictwo, florystyka, moda, ogrodnictwo, lotnictwo. Bardzo ciekawe branże, oczywiście również jeśli chodzi o kształcenie, techników związanych z przemysłem samochodowym bo ono się też u nas rozwija, wiemy również gdzie, w Jaworznie. To są branże bardzo takie ciekawe, przyszłościowe. Zresztą ministerstwo co roku wydaje taką prognozę zawodów, które są potrzebne na rynku pracy w skali ogólnopolskiej, ale też i tej regionalnej, i też się tym kieruje zwiększając chociażby subwencję oświatową na te zawody, które są autentycznie dzisiaj potrzebne dla kadr gospodarki.
Pani poseł te uprawnienia, które otrzymają uczestnicy, będą równoznaczne z tymi jakie otrzymaliby kończąc szkołę zawodową?
Tak, oczywiście. To przede wszystkim są certyfikaty tych organizacji pracodawców, dużych organizacji branżowych. To jest istota tej konstrukcji Branżowych Centrów Umiejętności. Rzeczywiście po ukończeniu takiego centrum uczeń czy pracownik jest naprawdę bardzo dobrze przygotowany do wykonywania swojego zawodu bo wręcz te organizacje nadają im certyfikaty i one ręczą, że to będzie dobrze wykwalifikowany pracownik.
Na koniec jeszcze jedno pytanie. Czy otrzymała pani już odpowiedź na pytanie przedłożone Komisji Europejskiej 28 lutego? Pytała pani czy Komisja Europejska w swoim programie dotyczącym szkoleń zawodowych przewiduje specjalne projekty mające na celu zapobieganie brakom kadrowym w sektorze górniczym.
Jeszcze nie otrzymałam tej odpowiedzi, ale jest to bardzo ważne pytanie. Zresztą skierowałam je na prośbę dyrektorów kopalń, którzy dzisiaj borykają się z wielkimi problemami kadrowymi jeśli chodzi o górników. Wiemy, że jednak węgiel okazał się bardzo potrzebny -i chociaż Komisja Europejska w tej chwili bardzo mocno doskwiera naszym kopalniom przez metan, bo to temat w tej chwili szeroki, ja nie chcę tutaj się rozwodzić na ten temat- ale rzeczywiście kopalnie dzisiaj borykają się z wielkimi problemami kadrowymi. Pytanie na ile Komisja Europejska, chociażby z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji, zezwoli na to aby także wspierać ten zawód.
Komisja ma miesiąc na odpowiedź.
No to czekamy.
Moim i państwa gościem w poniedziałek w Radiu Katowice była posłanka do Parlamentu Europejskiego Izabela Kloc, członkini Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii. Bardzo dziękuję za spotkanie i rozmowę.
Dziękuję również. Pozdrawiam.
Zawsze jesteśmy w centrum wydarzeń. Dyskutujemy o problemach ważnych dla kraju i regionu. Zadajemy trudne pytania, zmierzamy do sedna sprawy. Wykładamy kawę na ławę.
