Jak kształtują się wydatki na edukację i szkoły w Bielsku-Białej? Jak przebiegać będą, zbliżające się właśnie, wakacje w mieście? Z prezydentem Bielska-Białej Jarosławem Klimaszewskim rozmawia Jarosław Krajewski.
Dzień dobry państwu gościem poranka w Polskim Radiu Katowice jest Jarosław Klimaszewski, prezydent Bielska-Białej. Dzień dobry panie prezydencie.
Witam pana redaktora. Witam słuchaczy.
Panie prezydencie, która wersja Zadymki Jazzowej panu się bardziej podoba? Ta zimowa czy ta wiosenno-letnia?
Trudne pytanie. Myślę, że każda ma swoje plusy i minusy. Adekwatność nazwy jednak jest do tej pory zimowej, ale pandemia wiele zmieniła na świcie, również jeśli chodzi o tę imprezę. Wówczas ze względu na ograniczenia poczekaliśmy do lata aby to było można, w tamtych realiach i przepisach, przeprowadzić i chyba się spodobało przede wszystkim widzom i słuchaczom, melomanom, pasjonatom jazzu. I tak właśnie pozostaje okrakiem, bo „Zadymka for Africa” była przecież w styczniu, to był koncert charytatywny zapowiadający Zadymkę, a teraz właśnie po całym tygodniu szaleństw jazzowych wracamy do rzeczywistości.
Ta rzeczywistość wygląda tak, że przed nami wakacje. Młodzież będzie się cieszyć wolnym czasem, trochę nauczyciele też, natomiast samorządowcy będą liczyć. Podliczyli już państwo pierwsze pół roku ile kosztowała edukacja? Znacznie więcej niż w latach poprzednich, bo to taki specyficzny rok był, chociaż ten poprzedni też był nie ciekawy, ale czy można powiedzieć, że wydatki znacznie większe?
To rośnie co roku. Mogę powiedzieć, że jak zaczynała się ta kadencja, to procentowo w budżecie te wydatki stanowiły około 30%, w tej chwili stanowią koło 40%. To w naszym mieście, gdzie budżet jest w tej chwili gdzieś około 1 600 mln zł, to warto policzyć, że ponad pół miliarda kosztuje nas edukacja. Do samych wynagrodzeń dopłacamy -w zeszłym roku, w tym pewnie będzie podobnie, oby było podobnie a nie więcej- czyli 120 mln zł. W tej chwili, już te wydatki po połowie roku mniej więcej, to jest 170 mln zł na same wynagrodzenia, ale to jest też jakby podstawowe zadanie gminy. Bez zmian systemowych i polepszenia tego algorytmu subwencji oświatowej dla samorządów, bardzo trudno jest to spinać. W zasadzie -w tej chwili są przecież sesje absolutoryjne we wszystkich samorządach, bo to są te terminy- to podsumowanie zeszłego roku wygląda już naprawdę przerażająco. Z tego co się orientuję większość samorządów w naszym województwie już nie ma nadwyżki operacyjnej, aczkolwiek jest w drodze ustawa, która ma wspomóc samorządy, ale zobaczymy w jakim stopniu i czy wszystkie równo.
Mówi pan o tych 14 mld obiecywanych przez rząd?
Tak.
To by poszło między innymi na takie kwestie czy to na tyle dedykowane pieniądze…
…to generalnie jest zwiększenie dotacji dla samorządów. One nie są ukierunkowane, tak przynajmniej było w zeszłym roku. Po prostu samorząd otrzymuje te dodatkowe środki z podatków Polaków po to żeby połatać te dziury, które powstały przez ostatnie lata.
Rozumiem, że był pan wśród tych samorządowców, którzy postulowali ostatnio żeby zwiększyć subwencję oświatową? A o ile, jeśli tak?
Adekwatnie tylko tyle ile państwo obiecuje, czyli tyle żeby wystarczyło na wynagrodzenia dla nauczycieli i pracowników. Jeśli chodzi o inwestycje infrastruktury, -które przecież też są w naszym mieście, i myślę że w innych- to już byśmy sobie powiedzmy z tym poradzili, natomiast niech wystarczy na te wynagrodzenia dla nauczycieli, które nie dość że nie są największe, to jeszcze przy każdej podwyżce samorząd coraz więcej musi dokładać do tego. To jest sytuacja tak naprawdę prozaicznie brutalna bo matematyka jest nieubłagana. Jeżeli dostajemy mniej niż musimy wypłacić, to musimy skądś te środki wziąć.
Przy czym różnie tą subwencją gospodarują samorządy bo mają różne warunki płacenia za dzieci w szkołach.
Tak, myślę że mniejsze samorządy mają jeszcze trudniej, bo jednak efekt skali zawsze robi swoje.
Wspomniał pan o matematyce, to trochę policzmy. Jeśli będzie wzrastała płaca minimalna, to samorządy też będą zmuszone wielu pracownikom podnieść płace. To też jest wkalkulowane?
Tak wynika z ustawy i to już się dzieje od jakiegoś czasu. Te podwyżki, które były przewidziane w projekcie budżetu na ten rok składanym w poprzednim roku, to w skali Bielska-Białej było 27 milionów dodatkowych środków, które trzeba skądś wziąć. W tej chwili jeżeli ponad 4 tysiące będzie wynosiło wynagrodzenie minimalne, to będzie to wzrost porównywalny, nawet nieco wyższy niż 20 mln. Te pieniądze skądś trzeba wziąć. My mamy ograniczone metody no i skąd? Samorządy, podobnie jak państwo, idą wtedy do mieszkańców i podatników. Tutaj się koło zamyka.
I podatki rosną.
I podatki rosną, i spłaszczają się też wynagrodzenia, bo z mocy ustawy musimy podnieść tym najmniej zarabiającym, -co generalnie jako trend jest odpowiednie tylko czy takim tempie to już się powinni wypowiadać ekonomiści- ale wtedy tym wyższym grupom zaszeregowania spłaszczają się wynagrodzenia. Musi być jednak jakaś różnica wynagrodzeń, jeśli chodzi o kompetencje, odpowiedzialność i zakres pracy. To jest duże wyzwanie. My to rozumiemy, ale nie rozumiemy dlaczego nie dostajemy na to odpowiednich środków z budżetu państwa. Przecież te zmiany podatkowe, które są wprowadzane od kilku lat, one są oczywiście korzystne dla podatników, ale jeżeli takie miasto jak Bielsko-Biała, w uproszeniu, otrzymuje z PIT-u połowę tych środków, to jeżeli PIT był 17 czy 18% a teraz jest 12%, to połowa z 12 jest zdecydowanie mniej niż z 18, a koszty rosną dla miasta bardzo, bardzo znacząco. Na początku kadencji te koszty bieżące miasta to było 900 mln, w tej chwili jest 1300 mln przy mniejszych wpływach. To jest bardzo niebezpieczne.
I co nie będzie w tym roku remontów w szkołach? Będzie cisza i spokój, bez malowania, bez kucia?
Już są. Te remonty są już w trakcie. Przygotowany plan planujemy zrealizować, ale to też się wiąże z tym, że podnosimy podatki od nieruchomości. Przypomnę tylko, że chociażby podwyżka podatków w naszym mieście - efekt budżetowy to jest 4 mln, a te podwyżki to ponad 20 mln. Trzeba schodzić z kosztami bieżącymi i to robimy, ale to gdzieś tam po trochu odbija się na komforcie życia mieszkańców gmin i miast.
Wracając do tej subwencji oświatowej, to przyjęliśmy bardzo dużo uczniów ukraińskich. Za nimi też poszła subwencja oświatowa?
Tak, oczywiście. Ci uczniowie w naszym mieście, w szkołach i przedszkolach, to jest 1400 dzieci z Ukrainy. Są na takich samych prawach, jak nasi uczniowie, ale w całym systemie mamy 25000 dzieci, więc to tak dużo nie zmienia żeby poprawiało to sytuację i nie trzeba by było do tego dopłacać olbrzymich sum.
Panie prezydencie powiedzieliśmy o tym, że wakacje się zaczynają to powiedzmy coś radosnego na koniec. To nie będą smutne wakacje w Bielsku-Białej? Coś się będzie działo?
Ja nie pamiętam smutnych wakacji w Bielsku-Białej nigdy. A mieszkam tu już trochę.
Najbliższy czas, koniec tego tygodnia karatecy, czyli mamy Igrzyska Europy w Bielsku-Białej.
Tak, dokładnie w czwartek i w piątek, w ramach Europejskich Igrzysk, jesteśmy jednym z miast gospodarzy -sporty walki w ostatnim czasie, szczególnie karate, od niedawna nasze miasto jest siedzibą Polskiego Związku Karate przy Klubie ATEMI- ponieważ organizowaliśmy już kilka takich imprez na poziomie europejskim i światowym, Komitet organizacyjny zdecydował, że powierzy nam tę imprezę i wszystkich zapraszam serdecznie do Bielska-Białej.
Tour de Pologne też już mamy przećwiczony prawda?
Tak, po roku przerwy wraca, jak zwykle przełom lipca i sierpnia. W tej chwili będą ostateczne daty ustalane. Będzie meta w Bielsku-Białej. Mieszkańcy od lat lubią tę imprezę. Jeżeli tylko jest możliwość mety i jakieś środki uda się wygospodarować, to w Bielsku-Białej ten wyścig się odbywa i tak będzie też w tym roku. Serdecznie zapraszamy. Zresztą będzie wiele imprez kulturalnych, letnich na czterech scenach: przy Bielskim Centrum Kultury, w parku -slangowo nazywa się u nas Central Park-, na błoniach, oczywiście na rynku i też przy współpracy z Galerią Sfera. Będzie się działo.
I na koniec wakacji Dni Bielska-Białej.
Oczywiście od 1 września, bo tak wypada weekend, przygotowanych jest wiele atrakcji. Dzisiaj nie mogę za bardzo mówić, bo już pojutrze jest konferencja prasowa, na której będziemy informować, ale oczywiście będziemy, jak zawsze, starać się wykorzystać nasz potencjał kulturalny miasta, zwłaszcza teraz kiedy kandydujemy do miana Europejskiej Stolicy Kultury w 2029 roku. Oczywiście te trzy dni będą wypełnione różnymi propozycjami. Mogę powiedzieć, że już na stałe wpisał się koncert z balkonu teatru, przy wyłączeniu ruchu na ulicy Zamkowej. Ten punkt na pewno będzie. Tematykę już za dwa dni zdradzimy. Oczywiście będziemy dalej świętować 50. urodziny Malucha, jak również trzystulecie powstania Białej. To w tym rejonie właśnie, bliżej Placu Wojska Polskiego, na pewno będą odbywały się też wydarzenia, takie debiutanckie, bo przecież teraz go kończymy. Jest to inwestycja, która cieszy się dużym zainteresowaniem mieszkańców i mediów, więc można ją będzie sprawdzić w boju.
Pogoda zamówiona na całe lato?
Oczywiście zamówiona, ale wie pan, jak jest z zamówieniami, jedne są lepiej realizowane inne gorzej.
Dostawca może zawieść, rozumiem. Ważne, że zamówiona. Dziękuję panu bardzo, dobrego dnia życzę. Jarosław Klimaszewski prezydent Bielska-Białej.
Dziękuję. Życzę wszystkim wspaniałego dnia i zapraszam do Bielska-Białej.
Dziękuję bardzo.
Zawsze jesteśmy w centrum wydarzeń. Dyskutujemy o problemach ważnych dla kraju i regionu. Zadajemy trudne pytania, zmierzamy do sedna sprawy. Wykładamy kawę na ławę.
