Ekstremalne temperatury latem, powodzie, nawałnice i tornada - to efekt zmian klimatycznych, które odczuwany także w Polsce. Będzie gorzej, jeśli nie zaczniemy działać, w tym emitować mniejszej ilości dwutlenku węgla do atmosfery.
Pomóc mają alternatywne źródła energii, czyste paliwa. Jakie? O tym między innymi w rozmowie z europosłem prof. Jerzym Buzkiem.
Dzień dobry państwu przed mikrofonem Jadwiga Woźnikowska. Witam serdecznie ze studia w Brukseli. Gościem poranka jest były premier, były przewodniczący Parlamentu Europejskiego, dzisiaj europoseł – prof. Jerzy Buzek. Dzień dobry.
Dzień dobry. Bardzo mi miło. Dziękuję za zaproszenie, bo w Radiu Katowice to zawsze czuje się człowiek swojsko. Jeśli ktoś jest ze Śląska, z województwa śląskiego, jest tak bardzo związany z tym kawałkiem Polski i wspaniałym regionem, to w Radiu Katowice czujemy się dobrze.
A my spotykamy się w Brukseli, dlatego że państwo zakończyli kolejną turę rozmów nad pakietem gazowo-wodowrowym. Śląsk to przede wszystkim, cały czas w naszych głowach, węgiel. Dlaczego pakiet wodorowo-gazowy to jest alternatywa dla Śląska i co on tak naprawdę oznacza? Czy to są nowe miejsca pracy? Myślę, że Ślązakom kojarzy się m.in. z autobusami na wodór i to w ilości znikomej póki co.
Tak jest zawsze, że jak coś zaczynamy, to nie ma to jeszcze wielkiego wzięcia, albo nie ma wielu użytkowników tego rodzaju rozwiązań, ale to jest cała przyszłość, która jest właśnie skonstruowana także dla województwa śląskiego. Skoro nam węgiel się kończy i będziemy z węgla wychodzić przez następne lata, nie w ciągu roku, ale 10 lat, może 12. To będzie ten czas wychodzenia z węgla i to nie dlatego, że ktoś każe nam tak robić -to nieprawda, bo Unia Europejska traktuje nas w specyficzny, specjalny sposób, łagodniej niż gdzie indziej bo wiadomo, że my możemy mieć z tym trudności na Śląsku i w Zagłębiu- tylko dlatego, że nam się po prostu kończy węgiel, albo nie będzie miał kto w ogóle w węglu pracować -to nie jest atrakcyjne miejsce pracy-, podobnie, jak było w wielu innych krajach parę lat temu. Kończy się węgiel. My chcemy zachować wszystkie te przywileje, które płyną dla Śląska z tego właśnie faktu, że od tylu lat jesteśmy kołem zamachowym polskiej gospodarki, że węgiel rzeczywiście był najważniejszy w drugiej połowie XX wieku i dzięki węglowi mogliśmy budować wiele innych firm. Zresztą, w dwudziestoleciu międzywojennym zbudowaliśmy Centralny Okręg Przemysłowy, Gdynię – nowy kompletnie port, dzięki polskiemu węglowi. To wszyscy pamiętają, wielką tradycję przemysłu węglowego, wspólnej pracy bardzo intensywnej, odpowiedzialności za siebie nawzajem w czasie pracy. To powstało właśnie na terenie kopalń. Taka sytuacja i takie kulturowe dziedzictwo jest absolutnie śląskim dziedzictwem i powinniśmy za wszelką cenę utrzymać ten nastrój, ale już nie w zakresie gospodarki węglowej…
Nie węglowej a wodorowej, panie profesorze.
…węgiel się kończy a wodór to jest wielka przyszłość bo w przyszłości…
Proponują państwo wodór. Jakie będą praktyczne zastosowania? Jak wyglądałaby ta przyszłość wodorowa Śląska według pana profesora?
Przede wszystkim w poszczególnych miejscowościach, w miastach śląskich, na pewno warto postawić na doliny wodorowe, w ramach których te miasta będą w dużym stopniu samowystarczalne. To jest kwestia takiego kompleksowego zaopatrzenia w wodór systemów komunikacyjnych w takich miastach, bo nie wszystko da się rozwiązać przy pomocy baterii i samochodów elektrycznych. To już jest bardzo bliska przyszłość.
Jak bliska panie profesorze?
To jest kwestia kilku lat. Jeśli będziemy te decyzje odkładać, jeśli nie podejmiemy ich zaraz, natychmiast, to na pewno przegramy, bo tak było również 5, 10 czy 15 lat temu – odkładaliśmy ważne decyzje. Inni nie odkładali. Dlatego dzisiaj jesteśmy na szarym końcu.
I zapełniali rynek.
Tak, a jeśli się coś odkłada, to znaczy że inni są lepsi w tym niż my. Powiedzmy sobie szczerze, jeśli ludzie będą wychodzili z węgla, to potrzebują nowe zasilanie w energię. Oczywiście tę energię będziemy produkowali z energetyki odnawialnej, być może z energetyki atomowej. Na to także trzeba postawić, bo nie ma wodoru bez prądu elektrycznego, to jest ważne. Musimy postawić na produkcję „czystego” prądu elektrycznego, „zielonego” prądu, a więc energetykę odnawialną, musimy postawić na energetykę atomową tam gdzie to rzeczywiście jest możliwe i gdzie mamy odpowiednie warunki na elektrownię atomową, to trzeba absolutnie zrobić. Wtedy będziemy mieli zagospodarowanie wodorem takich obszarów jak transport, zwłaszcza transport ciężki plus przemysł, przede wszystkim przemysł stalowy, podobnie przemysł nawozów sztucznych, przemysł cementowy. To wszystko, to są te przemysły, które potrzebują wodoru. Musimy się zastanowić w jaki sposób ten wodór wytwarzać, „zielony” wodór, bo nam nie chodzi o wodór wytwarzany z prądu elektrycznego, który jest w wyniku spalania węgla bo to nam nie daje żadnego…
Podobno pod tym względem jesteśmy trzeci w Europie. To prawda czy fałsz?
Jeśli chodzi o ten „czarny” wodór.
„Szary wodór”.
To nie jest ten wodór. „Czarny” czy „szary”, nie jest tym wodorem, który chcielibyśmy mieć w przyszłości, tylko to musi być „zielony” wodór. Jestem przekonany, że Śląsk na to stać bo mamy wykształconych ludzi. W górnictwie pracuje dzisiaj 70 tys. naprawdę wykształconych ludzi, bo żeby pracować w górnictwie, także tam na dole, na przodku, to ludzie są naprawdę wykształceni, są przygotowani do tej pracy także technicznie, bo tam się nic nie odbywa tylko ręcznie, cały czas jest wsparcie sprzętem. To są wysoko wykwalifikowani pracownicy, których możemy zatrudnić w każdym przemyśle i to daje ogromne szanse rozwojowe właśnie dla Śląska, zmiana miejsca pracy przez wykwalifikowanych ludzi z górnictwa węgla kamiennego.
I „czarny” Śląsk zmieniamy w dolinę wodorową.
Po kolei. Te doliny wodorowe będą dotyczyły na razie małych obszarów, ale w przyszłości trzeba się na to mocno nastawić. Proszę pamiętać, naszym celem jest energetyka odnawialna, w której produkujemy prąd a z tego prądu produkujemy wodór. On będzie potrzebny przede wszystkim śląskiemu przemysłowi.
Z przyszłości wróćmy teraz do teraźniejszości i zerknijmy trochę w przeszłość. 25 lat obchodzi w tym roku samorząd województwa śląskiego, i nie tylko z perspektywy czasu, jak ocenia pan reformy swojego rządu?
Wie pani, lepiej żeby taką reformę oceniali nie ci którzy ją wprowadzali. Powiem na podstawie tych doświadczeń, które mam w rozmowach z ludźmi, słyszę takie opinie. Jednak to była bardzo udana reforma przede wszystkim dlatego, że za tą reformą stali samorządowcy. Tysiące samorządowców, którzy czuli jak ważne to jest także ze względu na ich jakieś osobiste zainteresowania byciem w samorządzie, ale przede wszystkim możliwości, które stworzyliśmy dla samorządu. Proszę pamiętać, że gminy samorządowe powstały wcześniej, na początku lat 90. , ale w 98 roku, czyli 25 lat temu powołaliśmy do życia samorządowe powiaty i samorządowe województwa. Samorządowe powiaty dały przede wszystkim ogromną siłę rozwojową śląskim miastom. Aż 14 miast ma status i powiatu, i gminy. To wielkie możliwości rozwojowe i finansowe.
Decentralizacja, która nastąpiła, jakie ma dzisiaj plusy panie profesorze?
Jak spoglądać dzisiaj na to oczami ludzi z Unii Europejskiej, to uważa się że ta reforma, zwłaszcza na poziomie województw samorządowych, dzisiaj większość środków inwestycyjnych w Polsce przechodzi przez samorządy wojewódzkie, którym łatwiej jest decydować gdzie i jak finansować dany region. W województwie śląskim jest Sejmik Województwa Śląskiego, sejmik samorządowy. Mamy 16 takich sejmików i one spisały się nadzwyczajnie. Te nasze sejmiki, czyli samorządy, które dysponowały środkami unijnymi i uważa się, że Polska absorbowała je w zasadzie w sposób najlepszy w ramach Unii Europejskiej. A mieliśmy tych środków ogromne ilości i będziemy mieli jeśli tylko otworzymy możliwości absorpcji tych środków, bo dzisiaj Unia Europejska ma zastrzeżenia do naszego systemu demokratycznego i dlatego są pewne kłopoty, ale mam nadzieję, że to się odblokuje i będziemy mieli znowu pieniądze, które są niezbędne dla rozwoju Polski.
Dziękujemy państwu za uwagę. Dziękuję panie premierze za udział w audycji. Przypomnę państwu, że naszym gościem o poranku, specjalnie z brukselskiego studia mieszczącego się w Parlamencie Europejskim, był były premier, były przewodniczący Parlamentu Europejskiego, europoseł prof. Jerzy Buzek. Dziękuję serdecznie.
Dziękuję bardzo i pozdrawiam słuchaczy Radia Katowice.
Zawsze jesteśmy w centrum wydarzeń. Dyskutujemy o problemach ważnych dla kraju i regionu. Zadajemy trudne pytania, zmierzamy do sedna sprawy. Wykładamy kawę na ławę.
