Reżyser filmowy i teatralny, pisarz, poeta i malarz urodzony w Katowicach i wciąż czerpiący z tego regionu inspirację. Lech Majewski jest gościem Radia Katowice.
Na rozmowę zaprasza Ewa Niewiadomska.
W studiu Radia Katowice witam Lecha Majewskiego, wybitnego artystę wielu dziedzin. Dzień dobry.
Kłaniam się.
Nie miałam okazji jeszcze panu na antenie pogratulować tytułu Honorowego Obywatela Katowic, bo artysta w rozjazdach więc to nie jest takie proste. Gratulujemy bardzo, bardzo serdecznie.
Bardzo dziękuję. To taki zaszczyt bardzo ważny, bo jak pani wie najtrudniej być prorokiem we własnym kraju i we własnym terytorium, a Katowice są mi szczególnie bliskie. To jest moje miasto rodzinne i zawsze starałem się w swoje karierze, czy w swoim życiu artystycznym, tworzyć projekty tutaj. Jeżeli miałem nawet międzynarodowe filmy typu „Dolina bogów”, gdzie rzecz się dzieje i w Ameryce, właściwie wszystko się dzieje w Ameryce, to jednak część Ameryki kręciłem w Katowicach. Tu ściągnąłem i Johna Malkovicha, i Josha Hartnetta, i dziewczynę Bonda, czyli Bérénice Marlohe, no i słynnego kapitana statku kosmicznego z legendarnej „Odysei kosmicznej” Kubicka. Wszyscy tutaj przyjechali. Wcześniej, gdy robiliśmy „Młyn i krzyż”.
Jura Krakowsko-Częstochowska.
Tak, ale w Katowicach zbudowaliśmy studio w halach koło Bytkowa. I tam z kolei udało się ściągnąć Rutgera Hauera, Michaela Yorka no i Charlotte Rampling. Odkrywali dla siebie Katowice, byli bardzo zachwyceni. Charlotte Rampling chodziła po parku i pisała wiersze. Michael York odkrywał różnego rodzaju atrakcje Katowic. To jest bardzo dla mnie takie budujące i ważne bo również ekipa moja filmowa we wszystkich filmach, od dawna, jest stąd.
Tak, tu są ludzie którzy realizują te filmy w najdrobniejszych szczegółach, które są dla pana tak szalenie ważne.
Tak, a oprócz tego jest cała -można powiedzieć- armia statystów, epizodystów, ludzi stąd, która występuje w tych filmach. Bardzo silne są te moje więzy i takie ukoronowanie tego, czyli tytuł Obywatela Honorowego jest nie tylko dla mnie, ale dla całej tej grupy dość sporej.
Był pan bardzo wzruszony -tak to odebrałam- również dlatego, że to wszystko odbywało się w NOSPR-ze, blisko pana miejsca urodzenia.
Dokładnie. Tak, to było bardzo wzruszające. Ja bym powiedział, że z wielu nagród które dostałem w życiu, to była zdecydowanie jedna z najważniejszych.
Mówił pan o tych wielkich światowych produkcjach. Gwiazdy panu nie odmawiają. Filmy są spektakularne. Ja też bardzo chętnie wracam do tych filmów, w których Śląsk się pojawiał, na przykład „Wojaczek” -Mikołów, Wrocław to są te dwa miasta gdzie pan ten film kręcił-, czy „Angelus”, który jest już filmem ściśle śląskim prezentującym pewien pana pogląd, niezwykle oryginalny, na to jak tutaj ludzie myśleli i myślą, co tu jest zabawnego w powietrzu, co bardzo poważnego. Jak pan dzisiaj patrzy na te dwa filmy?
Ja również napisałem sztukę dla Eli Okupskiej, która teraz cały czas jest grana -od wielu lat już- w Teatrze Rozrywki pod tytułem „Mariacka 5”. Napisałem ten monodram po śląsku. Dotyczy on Katowic i pewnego ciekawego takiego pobocza Katowic. Ela Okupska jest wspaniałą aktorką, która występuje u mnie w filmach i specjalnie dla niej to napisałem. To też jest dla mnie jakiś trybut złożony Katowicom. Z kolei z Józkiem Skrzekiem napisaliśmy operę, pisaliśmy ją tutaj w Katowicach.
„Pokój saren”.
„Pokój saren” i ona objechała cały świat, bo Telewizja Katowice z kolei umożliwiła mi nie tyle sfilmowanie opery -którą wystawiliśmy w Operze Śląskiej w Bytomiu, prapremierę światową miała tam-, co pozwoliła mi na eksperyment pewnego rodzaju, mianowicie że ja stworzę obrazy, które towarzyszyły mi przy komponowaniu tej opery, i jak gdyby one nie nawiązywały do tej scenicznej wersji tylko były samoistnym bytem, ta inscenizacja, czy jak nazywają to Włosi wideofresk, fresk wideo, – zresztą zainstalowali to na Biennale w Wenecji.
To bardzo trafne określenie, naprawdę bardzo to ciekawie brzmi.
I to trafiło również do stałej kolekcji Museum of Modern Art w Nowym Jorku. Wiele lat było wyświetlane w blackroomie, w zaciemnionym pokoju-sali Museo de Bella Artes w Buenos Aires i ma jakąś ogromną grupę fanów tam. Również w Japonii. Zresztą w Japonii mamy sześć fanklubów, ale to z kolei „Młyna i krzyża”, które jak powiadam, też tutaj żeśmy go robili z moim montażystą Norbertem Rudzikiem, tutaj pracowałem i z dźwiękowcem Zbyszkiem Maleckim, który wiele lat był pracownikiem Radia Katowice.
Teraz Katowice znowu mają okazję pojawić się w pana twórczości bo powstaje cykl. Czy to są wideoarty, czy to są jakieś krótkie filmy?
To są wideoarty, które będą zainstalowane w Muzeum Narodowym w Poznaniu, w takiej korespondencji z oryginałami, tytuł cyklu jest „Jacek Malczewski / Lech Majewski”. Zaproponował ten tytuł dyrektor Muzeum Narodowego w Poznaniu ponieważ, cytuję tutaj -ja przepraszam, że to może brzmi górnolotnie, ale to była jego idea-, że ja jestem kontynuatorem pewnego spojrzenia bliskiego Jackowi Malczewskiemu, pewnej symbolicznej, metaforycznego obrazu rzeczywistości. On chciał żebym ja przeinterpretował wizualnie dziedzictwo symboliki jego myślenia i w zawiązku z tym powstało 12 wideoartów, które będą zainstalowane od lipca. Muzeum Narodowe w Poznaniu jest teraz zamknięte bo się reorganizuje aby zaadaptować te 12 wideoartów w korespondencji z obrazami Jacka Malczewskiego.
Również tymi które mamy w kolekcji katowickiej, jak rozumiem, tak?
Też, ale bardziej to dotyczy tych obrazów których Poznań ma największą kolekcję Malczewskiego, to też Poznań-Rogalin, bo to tam właściwie najwięcej zostało zakupionych przez rodzinę, która była właścicielem Rogalina.
Proszę państwa bardzo ciekawe są drogi twórcze Lecha Majewskiego. Obywatel świata sztuki obecny w wielu krajach, fantastyczne gwiazdy świata filmu wystąpiły w filmach mistrza. Jeszcze raz gratulujemy tego tytułu Honorowego Obywatela Katowic i cieszymy się, że mamy pana tutaj czasem.
Ja bardzo dziękuję. Też się cieszę.
Do usłyszenia.
Do usłyszenia.
Zawsze jesteśmy w centrum wydarzeń. Dyskutujemy o problemach ważnych dla kraju i regionu. Zadajemy trudne pytania, zmierzamy do sedna sprawy. Wykładamy kawę na ławę.
