Pod koniec tego tygodnia Szkoła Filmowa im. Krzysztofa Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego otwiera swoje drzwi dla przyszłych studentów.
Jakie jest zainteresowanie reżyserią, czy też organizacją produkcji filmowej i telewizyjnej. Jakie są możliwe scenariusze dotyczące prac nad nową ustawą medialną. Jej projekt może pojawić się po wakacjach. Czy łączenie ośrodków Telewizji Polskiej i Polskiego Radia jest realne i komu by to służyło, a komu nie?
Medioznawczyni Krystyna Doktorowicz: Termin przedstawienia ustawy medialnej to wróżenie z fusów
Określanie terminu przedstawienia projektu nowej ustawy medialnej to wróżenie z fusów – stwierdziła w rozmowie z Polskim Radiem Katowice medioznawczyni z Uniwersytetu Śląskiego profesor Krystyna Doktorowicz. Wyjaśniła, że "proces legislacyjny jest obwarowany wieloma pułapkami, między innymi podpisem prezydenta" i wskazała, że "to będzie dość trudne".
Niewątpliwie musi być nowa ustawa, która uwzględni wszystkie kwestie związane z nowymi technologiami, bo ustawa z 1992 roku jest bardzo przestarzała, mimo że miała wiele nowelizacji. W innych krajach wiele kwestii jest rozwiązanych, również na poziomie europejskim. W Polsce newralgiczną sprawą są właśnie media publiczne. Profesor Doktorowicz wymieniła propozycje dotyczące ustawy medialnej, a to między innymi "zmiany w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji jako głównym regulatorze, likwidacja Rady Mediów Narodowych (...) i kwestia abonamentu czy jakichkolwiek innych form finansowania mediów".
W Sejmie powstała podkomisja ds. mediów. Jej przewodniczący poseł Maciej Wróbel w rozmowie z "Dziennikiem Gazetą Prawną" przyznał, że spodziewa się projektu ustawy medialnej za pół roku.
Jestem przeciwna łączeniu ośrodków TVP i Polskiego Radia, mówi Krystyna Doktorowicz
Medioznawczyni i dziekan Szkoły Filmowej im. Krzysztofa Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego podkreśliła, że jest przeciwna łączeniu ośrodków regionalnych Telewizji Polskiej i Polskiego Radia. To jeden z pomysłów zmian w mediach publicznych. Ekspertka zaznaczyła, że to już było.
— Już jak był Komitet do spraw Radia i Telewizji, to na szczeblu regionalnym były połączenia radiofonii z telewizją — przypomniała Doktorowicz. — Nieprzypadkowo zrobiono i to był chyba dobry ruch, że radiofonia regionalna to spółki odrębne, a ośrodki terenowe telewizji są fragmentem dużej spółki. To jest jednak inny rodzaj działalności nadawczej, produkcyjnej i programowej.
W ocenie profesor Krystyny Doktorowicz radio powinno być szczególnie chronione ze względu na swoją długą, niemal stuletnią historię. Dodała, że należy się przyjrzeć ośrodkom telewizyjnym, na co zwraca uwagę część ekspertów i wielkości studiów telewizyjnych w miastach wojewódzkich oraz na to, że miały one pewne zadania polityczne.
— W tej chwili nie ma potrzeby utrzymywania takich ogromnych ośrodków — oceniła medioznawczyni.
Pytana o pomysły na zmiany, powiedziała, że "być może to powinny być ośrodki, które będą głównie zajmowały się produkcją informacji i publicystyki", po czym podsumowała, że "na razie nie ma nigdzie żadnych środków, bo telewizja publiczna nie ma pieniędzy".
Media publiczne postawiono w stan likwidacji, spółkami zarządzają powołani przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego likwidatorzy.
Z dziekanem Szkoły Filmowej i medioznawczynią prof. Krystyną Doktorowicz rozmawia Łukasz Łaskawiec.
Gościem Radia Katowice jest dziekan Szkoły Filmowej im. Krzysztofa Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego i medioznawczyni prof. Krystyna Doktorowicz. Dzień dobry.
Dzień dobry.
Pani profesor dziś rozmawiamy przez telefon bo przejazd przez centrum Katowic jest dość utrudniony. Rozpoczął się bowiem protest rolników. Rozstawili namioty i organizują piknik. Czy organizowane przez nich akcje to dobry materiał na film?
To jest bardzo poważna sprawa i myślę, że to jest też dobry materiał na film dokumentalny, bardziej o problemach rolników i o tym co się wydarzyło, i dlaczego się wydarzyło. Myślę, że niejeden taki materiał -dość dogłębny i z pewnymi refleksjami, i wypowiedziami- powstanie. Dzisiaj pewnie będzie multum reportaży, sprawozdań, ale na pewno trzeba przyjrzeć się tym protestom i przedstawić też społeczeństwu racje rolników w takiej pogłębionej formie. I od tego też jest dokumentalistyka.
Teraz pani dziekan porozmawiajmy o dźwięku bo wieczorem na antenie Radia Katowice swoją premierę będzie miało słuchowisko "AlternaTYwnaJA". Powstało w naszej rozgłośni i jest dość tajemnicze. O czym będzie opowiadało?
Ja nie będę spolerować. To jest słuchowisko, które zostało wyprodukowane w pewnej współpracy również przez studentów wydziału Szkoły Filmowej pod kierownictwem artystycznym pana doktora Krzysztofa Kiczka. Jest to historia trzech młodych kobiet. Tylko to powiem. Słuchowisko jest o tyle ciekawe, że jest to pewna eksperymentalna forma kolażu dźwiękowego, czyli to słuchowisko radiowe – dźwiękowe, i tu niespodzianka. Państwo posłuchacie i zobaczycie czy się spodoba. Nazywa się "AlternaTYwnaJA" i zachęcam do wysłuchania.
Premiera dziś o 21:15 na antenie Radia Katowice. Zapytam jeszcze czy słuchowiska mają przyszłość? Młodzi ludzie sięgają po podcasty, ale czy po słuchowiska również tak chętnie?
Młodzi ludzie sięgają po krótkie filmy, dlatego stąd też taka popularność TikTok-a i tego typu portali społecznościowych. Niewątpliwie, ja kiedyś sama robiłam taką analizę, pisali mi studenci, co lubią, jak korzystają z nowych mediów -i ku mojemu nawet zdziwieniu pewnemu- większość pisała, że lubi podcasty, że słucha. Słuchowisko to trochę co innego, ale dlatego pojawiają się zupełnie nowe formy. To klasyczne słuchowisko czy adaptacje, one się pojawiają się też w formie audiobooków, czyli płyt wielogodzinnych gdzie całe powieści są przedstawione w formie teatralnej.
Idealne do podróży samochodem.
Tak, ale mamy tutaj ogromny wybór. Każdy może sobie słuchać, oglądać co chce. Nie wydaje mi się żeby tu był zmierzch tego typu form, tylko pojawiają się nowe rzeczy interesujące, właśnie zabawa dźwiękiem, zabawa formą. Nie przewiduję żeby był jakiś zmierzch pewnych form. Słuchowisko może się dzisiaj nawet inaczej nazywać, inaczej słuchać go będziemy, ale będzie.
To o kolejnych słuchowiskach będziemy też z pewnością informować, szczególnie jeżeli będą powstawały w naszej rozgłośni. Pani dziekan zmieniamy temat. Przewodniczący sejmowej podkomisji do spraw mediów Maciej Wróbel w rozmowie z „Dziennikiem Gazetą Prawną” mówił niedawno, że projekt nowej ustawy medialnej to kwestia pół roku. Założenia do niej opracowują między innymi środowiska eksperckie. Czy ten termin jest realny pani zdaniem? Czy będziemy za kilka miesięcy znać szczegóły zmian w mediach publicznych?
To jest trochę wróżenie z fusów dlatego, że przede wszystkim proces legislacyjny jest obwarowany wieloma różnymi pułapkami, między innymi podpisem pana prezydenta. Tu wiemy, że to będzie dość trudne. Niewątpliwie musi być nowa ustawa -w ogóle medialna-, która uwzględni wszystkie kwestie związane z nowymi technologiami, bo nasza ustawa z 92 roku jest właściwie już bardzo przestarzała mimo, że miała wiele nowelizacji. W innych krajach już wiele kwestii jest rozwiązanych, na poziomie europejskim też. Oczywiście u nas bardzo newralgiczną sprawą są media publiczne i one właściwie nas najbardziej interesują w tej chwili, jak zostaną rozwiązane kwestie mediów publicznych. Tam jest propozycja zmian w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji jako głównym regulatorze. Likwidacja tego ciała, którym była Narodowa Rada Mediów, to jest oczywiście niepotrzebne, ono nie miało szczególnego uzasadnienia. Kwestia abonamentu czy jakichkolwiek innych form finansowania mediów, to jest też gorący temat dlatego, że nie ma takiego społecznego przyzwolenia w tej chwili na kolejny quasi podatek czy jakąś daninę, nawet niewielką. Już jesteśmy obciążeni różnymi sprawami i różnymi płatnościami, i podatkami, teraz VAT wzrasta itd. To na pewno będzie trudne no i …
…pani jest też członkiną jednego z gremiów, które uczestniczą w pracach nad ustawą medialną, to gremium przy Polskiej Akademii Filmowej.
Też doradzamy. Powiem panu, tam jest dużo ekspertów, których będzie podkomisja powoływała. To jest proces długotrwały. Nawet powiedziałabym, że poprzednie rozwiązania też dość długo trwały, w ogóle ustawa o radiofonii i telewizji -w momencie przełomowym, czyli na przełomie lat 80-90 kiedy mieliśmy transformację ustrojową- to była ustawa, która -że tak powiem- najdłużej się kolebała zanim została uchwalona bo to jest newralgiczne miejsce. Teraz się bardzo dużo zmieniło. Media, te o których mówimy, publiczne mają ogromną konkurencję. Jest też inna sytuacja…
…jest duży rynek po prostu.
Jest inny rynek. Ludzie lubią inne rzeczy, oglądają media streamingowe, ale media publiczne powinny funkcjonować.
Pani dziekan, a właśnie w kwestii mediów publicznych, ale nie tych centralnych a regionalnych, chcę zadać pytanie. Pojawił się pomysł połączenia ośrodków regionalnych Telewizyjnych Polskiej z rozgłośniami Polskiego Radia i tutaj zdania ekspertów są podzielone bo jedni mówią, że jest to dobry pomysł, ale musiałoby to być wprowadzone z rozwagą, inni natomiast wskazują, że przyniesie to jedynie szkody, szczególnie rozgłośniom.
Ja jestem temu przeciwna. To już raz tak było, jak był Komitet do spraw Radia i Telewizji, to na szczeblu regionalnym były połączenia radiofonii z telewizją. Jednak nieprzypadkowo zrobiono, i to był chyba dobry ruch, że radiofonia regionalna to są spółki odrębne. Telewizja, ośrodki regionalne w dalszym ciągu są fragmentem dużej spółki. To jest jednak inny rodzaj działalności nadawczej, produkcyjnej, programowej. Radio powinno być szczególnie chronione dlatego, że radio ma ogromne tradycje. To już za niedługo będzie sto lat, jak te rozgłośnie funkcjonują.
U nas 97.
Tak, więc to jest co innego. Bardziej ośrodki telewizyjne, tu należałoby się przyjrzeć -i też mówił pan poseł Wróbel na ten temat i inni koledzy eksperci mówią- te studia telewizyjne ogromne są w wielu miastach. One miały też pewne zadania -nie kryjmy tego- polityczne i w tej chwili nie ma potrzeby utrzymywania takich ogromnych ośrodków w miastach czy w regionach, i tutaj powinna być reforma. Być może to powinny być jednak takie ośrodki, które głównie będą zajmowały się produkcją informacji, publicystyki a duże produkcje będą się odbywały gdzie indziej. Tylko, że na razie nie ma środków, w ogóle żadnych, nigdzie, bo nie ma pieniędzy telewizja publiczna.
Będziemy oczywiście informować o tych zmianach, które mają następować. Pani dziekan jeszcze na koniec krótka kwestia ponieważ pod koniec tego tygodnia Szkoła Filmowa im. Krzysztofa Kieślowskiego organizuje Dni Otwarte i mogą pojawić się potencjalni studenci aby omówić swoje dotychczasowe projekty. Czy zdarzają się perełki, które już na tym etapie pokazują swoje wielkie umiejętności?
Ja bym powiedziała, że każdy jest taką perełką bo te wielkie talenty one się dopiero ujawniają, a czasami ujawniają się dopiero po studiach. Zapraszamy wszystkich, którzy mają jakiś taki zew talentu do reżyserii, do sztuki operatorskiej, ale w ogóle też do produkcji dla telewizji, dla nowych mediów, dla radia też. Zapraszamy wszystkich na Dni Otwarte żeby zobaczyli czym jest Szkoła Filmowa, co można studiować. Naprawdę jest to atrakcyjne miejsce i daje też atrakcyjne wykształcenie i dobre zawody.
Dni Otwarte już w czwartek i piątek. Moim i państwa gościem w Radiu Katowice była dziekan Szkoły Filmowej im. Krzysztofa Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego i medioznawczyni prof. Krystyna Doktorowicz. Dziękuję za rozmowę.
Dziękuję bardzo. Do widzenia.
Zawsze jesteśmy w centrum wydarzeń. Dyskutujemy o problemach ważnych dla kraju i regionu. Zadajemy trudne pytania, zmierzamy do sedna sprawy. Wykładamy kawę na ławę.
