Radio Katowice
Radio Katowice / Wiadomości regionalne
Zmarł major Aleksander Tarnawski. Był ostatnim żyjącym cichociemnym
04.03.2022
14:19:00

Zmarł major Aleksander Tarnawski, pseudonim "Upłaz" i "Wierch", żołnierz Armii Krajowej i Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Był ostatnim żyjącym cichociemnym - jednym z 316 żołnierzy zrzuconych do okupowanej przez Niemców Polski podczas II wojny światowej.

Po wybuchu wojny, w grudniu 1939, przedostał się do Francji, potem do Wielkiej Brytanii, gdzie służył w wojskach pancernych. Zgłosił się do służby w Armii Krajowej i po konspiracyjnym przeszkoleniu, w kwietniu 1944 roku, został zrzucony na teren Polski niedaleko Góry Kalwarii. Dostał przydział do Okręgu Nowogródek AK. Pełnił służbę do lipca 1944 roku. Przeszedł szlak wojenny przez Grodno w kierunku Warszawy. Po wojnie mówił, że najważniejszą rolą cichociemnych było pokazanie ludziom w okupowanym kraju, że na Zachodzie o nich nie zapomniano.

8 stycznia skończył 101 lat.

"Najważniejsza zawsze była Polska, ja robiłem tylko to, co należało wtedy zrobić" - podkreśla.


W 2014 roku, mając 93 lata, powtórzył skok ze spadochronem, tym razem w tandemie, w towarzystwie żołnierza Jednostki Wojskowej Grom, która kultywuje etos cichociemnych. Był honorowym kombatantem tej jednostki.

Po wojnie Aleksander Tarnawski początkowo zatrudnił się w Polskim Radiu w stolicy, potem zamieszkał w Gliwicach, gdzie - będąc z wykształcenia chemikiem - pracował między innymi na Politechnice Śląskiej. Został czterokrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych, uhonorowano go też Srebrnym Krzyżem Zasługi, medalem "Pro Patria", a także Odznaką Honorową za Zasługi dla Województwa Śląskiego. W 2018 roku otrzymał awans na stopień majora.
Cichociemni są uważani za elitę Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Od 15 lutego 1941 roku do 26 grudnia 1944 roku zorganizowano 82 loty, w czasie których przerzucono do Polski 316 cichociemnych. Jeden z nich skakał dwukrotnie.

Urodził się 8 stycznia 1921 roku w Słocinie, obecnie część Rzeszowa. W 1938 roku ukończył gimnazjum w Chorzowie i rozpoczął studia na Wydziale Chemii Uniwersytetu Lwowskiego.

We wrześniu 1939 roku nie został zmobilizowany. Zatrzymany przez milicję radziecką w Drohobyczu i zwolniony pod koniec października tego samego roku, przekroczył granicę polsko-węgierską. Następnie, w grudniu, przedostał się do Francji, a potem do Wielkiej Brytanii, gdzie został skierowany do Szkoły Podchorążych Broni Pancernej w Crawford. Od października 1941 do maja 1943 roku pełnił służbę wojskową w 1. Pułku Pancernym 16. Brygady Pancernej, a później w 1. Dywizji Pancernej.

Następnie przyjął propozycję rozpoczęcia służby w kraju. Po przejściu szkolenia dla cichociemnych, 23 września 1943 roku, został zaprzysiężony w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza. Po odbyciu stażu w oddziałach brytyjskich przetransportowano go do Głównej Bazy Przerzutowej w Brindisi we Włoszech.
Został zrzucony w nocy z 16 na 17 kwietnia 1944 roku, w ramach operacji "Weller 12", dowodzonej przez kapitana nawigatora Edwarda Bohdanowicza. Zrzut odbył się na placówkę odbiorczą "Kanapa" położoną koło wsi Baniocha w okolicach Góry Kalwarii.
Początkowo podporucznik Aleksander Tarnawski przebywał w Warszawie i w Świdrze. W maju 1944 roku otrzymał przydział do Okręgu Nowogródek AK. Objął dowództwo plutonu dyspozycyjnego, a także został instruktorem dywersji i sabotażu w I Obwodzie Szczuczyn.
Po zajęciu okręgu przez wojska radzieckie, w lipcu 1944 roku, przedostał się przez Grodno, Białystok i Lublin do Otwocka w grupie podpułkownika Janusza Prawdzica-Szlaskiego.

Po zakończeniu wojny zamieszkał w Gliwicach. W latach 1947-1949 studiował na Wydziale Chemicznym Politechniki Śląskiej. Uzyskał tytuł magistra inżyniera chemika. Pracował między innymi w Katedrze Chemii Fizycznej Politechniki Śląskiej, Instytucie Metali Nieżelaznych i w Zakładzie Pigmentów w Instytucie Przemysłu Tworzyw i Farb w Gliwicach.

W 2015 roku Aleksander Tarnawski otrzymał awans na stopień kapitana, w 2018 - majora. W 2016 została opublikowana książka o jego losach zatytułowana "Ostatni (...)", autorstwa Emila Marata i Michała Wójcika.


Zobacz także Wiadomości regionalne

Autopromocja
Kontakt

Polskie Radio Regionalna Rozgłośnia w Katowicach
Radio Katowice SPÓŁKA AKCYJNA w likwidacji
ul. Ligonia 29, 40-036 Katowice
tel. +48 32 2005 400, fax +48 32 2005 581
e-mail: sekretariat@radio.katowice.pl
NIP 634-00-20-312
konto: ING BSK SA O/Katowice
IBAN: PL 57 1050 1214 1000 0007 0006 0692
Kod BIC (Swift): INGBPLPW
Redaguje zespół: Redakcja Nowych Mediów
tel. +48 32 2005 525, +48 32 2005 487
e-mail: radio@radio.katowice.pl

Copyright © by Polskie Radio Regionalna Rozgłośnia w Katowicach Radio Katowice SA